مقررات تشكيلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امور خارجه (مصوب ۷/۳/۱۳۵۲ كميسيون هاي پارلماني مجلسين)
قسمت اول – مقررات تشكيلاتي
ماده 1- حذف يا ايجاد مأموريتهاي سياسي و كنسولي در خارج از كشور بنا بر استدعاي وزير امور خارجه و تصويب اعليحضرت همايون شاهنشاه مي‌باشد.
ماده 2- تغيير و تجديد نظر در سازمان تفصيلي و پستهاي سازماني وزارت امور خارجه كه به تأييد سازمان امور اداري و استخدامي كشور رسيده و‌پيوست اين مقررات است به پيشنهاد وزارت امور خارجه و تأييد سازمان مذكور و سازمان برنامه و بودجه به عمل خواهد آمد.
تبصره- در صورت بروز اختلاف بين وزارت امور خارجه و سازمان امور اداري و استخدامي كشور يا سازمان برنامه و بودجه در مورد اجراي مفاد‌اين ماده نظر نخست‌وزير قاطع خواهد بود.
قسمت دوم- مقررات استخدامي
ماده 3 – كارمندان وزارت امور خارجه به دو رسته سياسي و اداري تقسيم مي‌شوند.
بخش اول – رسته سياسي
فصل اول – ورود به خدمت
ماده 4 – داوطلباني كه طبق اين مقررات براي رسته سياسي به خدمت وزارت امور خارجه پذيرفته مي‌شوند جزء رسته سياسي محسوب خواهند‌شد.
تبصره – كارمندان فعلي وزارت امور خارجه كه تا تاريخ تصويب اين مقررات در رسته سياسي هستند در اين رسته باقي خواهند ماند.
ماده 5- شرايط ورود به خدمت داوطلبان رسته سياسي به شرح زير است:
1 – تابعيت ايران مشروط بر اينكه اكتسابي نباشد.
2 – نداشتن همسر خارجي و يا همسري كه تابعيت ايراني او اكتسابي باشد.
3 – داشتن حداقل 21 سال و حداكثر 30 سال تمام.
4 – داشتن صحت مزاج و توانايي انجام كار.
5 – انجام خدمت زير پرچم يا دارا بودن برگ معافيت دائم.
6 – نداشتن سابقه محكوميت جزايي مؤثر.
7 – عدم معروفيت به فساد اخلاق و عقيده و معتاد نبودن به استعمال مواد مخدر.
8 – داشتن دانشنامه ليسانس يا بالاتر در يكي از رشته‌هاي علوم سياسي – حقوقي – اقتصادي – قضايي –
جامعه‌شناسي – اداري – تاريخ يا‌جغرافي.
در صورتي كه مدرك تحصيلي در رشته‌هاي مندرج در اين بند از كشورهاي خارج صادر شده باشد ارزش آن بايد قبلاً به گواهي مقامات صلاحيتدار ايران‌برسد.
9 – موفق شدن در امتحان ورودي از طريق مسابقه.
وزارت امور خارجه تاريخ و شرايط شركت در مسابقه ورودي را از طريق آگهي در روزنامه‌ها به اطلاع عموم خواهد رسانيد.
10 – طي كردن دوره آزمايش.
ماده 6 – امتحان ورودي به وسيله وزارت امور خارجه و تحت نظر هيأت نظارت مركب از اشخاص زير انجام خواهد شد.
1 – معاون اداري و مالي وزارت امور خارجه.
2 – دو نفر از كارمندان عالي مقام وزارت امور خارجه به انتخاب وزير امور خارجه.
3 – نماينده سازمان امور اداري و استخدامي كشور.
رييس اين هيأت به وسيله وزير امور خارجه تعيين خواهد شد.
ماده 7 – وزارت امور خارجه هيأت ممتحنه را از بين افراد واجد صلاحيت انتخاب و امتحانات را انجام خواهد
داد.
ماده 8 – مسابقه ورود به خدمت وزارت امور خارجه كتبي و از طريق مصاحبه به ترتيب زير به عمل خواهد
آمد:
الف – امتحان از مواد اختصاصي.
ب – امتحان هوش.
ج – امتحان اطلاعات عمومي.
د – امتحان يكي از زبانهاي انگليسي – فرانسه – عربي – روسي – آلماني و اسپانيولي.
گذراندن امتحان دو زبان خارجي يا بيشتر در شرايط مساوي موجب تقدم خواهد بود.
ه – مصاحبه:
در مصاحبه به قدرت بيان و حضور ذهن – طرز استدلال – وضع ظاهر – برخورد و به طور كلي به شخصيت داوطلب توجه خواهد شد.
هيأت مصاحبه‌كننده به تعيين وزير امور خارجه تشكيل مي‌شود از:
معاون سياسي.
دو نفر از سفرا.
يكي از مديران كل سياسي.
مدير كل امور اداري.
دو نفر از رؤساي ادارات وزارت امور خارجه.
علاوه بر اشخاص فوق وزير امور خارجه مي‌تواند در صورت ضرورت تعدادي از افراد هيأت مصاحبه‌كننده را از بين كارشناسان رشته‌هاي مربوط‌انتخاب نمايد.
ماده 9 – مواد اختصاصي امتحان ورودي وزارت امور خارجه و همچنين آيين‌نامه امتحان و مصاحبه از طرف شوراي استخدام وزارت امور خارجه‌تعيين و تنظيم و پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 10 – وزارت امور خارجه افراد مورد نياز را از بين داوطلباني كه داراي بهترين معدل امتحان كتبي باشند پس از حصول نتيجه معاينات جسمي و‌رواني براي مصاحبه دعوت و از بين آنان افراد مورد نياز را كه داراي بهترين نتيجه مصاحبه باشند براي طي دوره آزمايش انتخاب و دعوت مي‌نمايند.
ماده 11 – مدت دوره آزمايش يك سال است كه تحت عنوان كارآموزي در خدمت ادارات مركزي انجام خواهد شد.
اشتغال اين قبيل كارمندان در دوره آزمايش در اداراتي كه اسناد و مدارك طبقه‌بندي شده در اختيار دارند ممنوع است.
ماده 12 – رؤسا و سرپرستان ادارات مكلفند نظرات خود را نسبت به طرز كار و استعداد و ابتكار و اخلاق و
شخصيت و آداب معاشرت كارآموزان‌روي اوراقي كه اداره كارگزيني در اختيار آنان مي‌گذارد محرمانه نوشته و تسليم اداره كارگزيني نمايند. اداره كارگزيني مكلف است در مدتي كه كارآموزان‌دوره آزمايش را طي مي‌كنند نسبت به خصوصيات وضع اجتماعي آنان تحقيق و بررسي دقيق به عمل آورده و اطلاعات جمع‌آوري شده را در شوراي‌استخدام وزارت امور خارجه مطرح و نظرات شوري را براي اتخاذ تصميم نسبت به قطعيت استخدام آنان به وزير امور خارجه گزارش نمايد.
ماده 13 – كارآموزاني كه در طي دوره آزمايش يا در پايان آن صالح براي ابقاء در خدمت رسته سياسي تشخيص داده نشوند از خدمت بركنار خواهند‌شد. وزارت امور خارجه در قبال اين افراد از لحاظ استخدامي هيچ تعهدي نخواهد داشت.
تبصره – به كارآموزاني كه طبق اين ماده از خدمت بركنار مي‌شوند حقوق مرخصي استحقاقي پرداخت خواهد شد.
ماده 14 – داوطلبان ورود به رسته سياسي بيش از دو بار حق شركت در مسابقه را نخواهند داشت.
ماده 15 – كارآموزاني كه طبق ماده 13 از خدمت بركنار مي‌شوند ديگر حق شركت در امتحان مسابقه ورودي وزارت امور خارجه را در رسته سياسي‌نخواهند داشت.
ماده 16 – كارآموزاني كه طبق اين مقررات در رسته سياسي پذيرفته مي‌شوند پس از انجام مراسم سوگند به مقام وابستگي نائل و پايه آنان طبق ماده26 اين مقررات پايه يك خواهد بود.
ماده 17 – مراسم سوگند در حضور وزير، معاونان و رييس اداره كارگزيني وزارت امور خارجه معمول و هر يك از داوطلبان سوگندنامه را امضاء مي‌نمايد.
متن سوگندنامه به قرار زير است:
“من خداوند متعال را گواه گرفته به اين كتاب آسماني سوگند ياد مي‌كنم كه به ميهن و شاهنشاه و قانون اساسي ايران صديق و وفادار بوده و در انجام‌وظايف و تكاليف خود در نهايت صداقت، امانت و صميميت كوشا باشم و حفظ اسرار دولت را وظيفه مسلم و فريضه حتمي خود بدانم و قوانين و‌نظامات كشور خود را كاملاً رعايت نمايم”.
ماده 18 – كارمنداني كه به خدمت رسته سياسي پذيرفته شده‌اند بايد مدت يك سال دوره آموزشي وزارت امور خارجه را طبق آيين‌نامه مربوط در‌داخل كشور بگذرانند و اعزام آنان در دوره آموزشي به مأموريت ثابت خارج از كشور ممنوع است.
تبصره- آيين‌نامه‌هاي مربوط به آموزش كارمندان پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده 19- انتقال كارمندان دولت از ساير وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي به خدمت رسته سياسي وزارت امور خارجه منوط به رعايت شرايط مندرج‌در ماده 5 اين مقررات مي‌باشد.
تبصره 1- براي تطبيق مقام سياسي اين قبيل كارمندان دو سوم سابقه خدمت دولتي آنان در ساير وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي از لحاظ احراز‌مقام سياسي احتساب خواهد شد. اعزام اين قبيل كارمندان به مأموريت ثابت قبل از دو سال خدمت در مركز ممنوع است.
تبصره 2 – حقوق اين قبيل كارمندان بر اساس مقام و پايه اعطايي و احتساب سوابق خدمت دولتي و پرداخت كسور بازنشستگي و يا مابه‌التفاوت‌آن تعيين خواهد شد.
ماده 20 – وزير امور خارجه مي‌تواند از تاريخ تصويب اين مقررات اشخاصي را كه مقام علمي دارند و سن آنان از چهل تجاوز نكرده باشد بنا به‌پيشنهاد شوراي معاونان بدون رعايت مقررات مندرج در بندهاي 3 و 9 و 10 ماده 5 اين مقررات به خدمت در رسته سياسي قبول نمايد.
تبصره 1 – مقام اين قبيل اشخاص به پيشنهاد شوراي استخدام و تأييد شوراي معاونان و تصويب وزير امور خارجه تعيين خواهد شد.
تبصره 2 – ملاك تشخيص مقام علمي علاوه بر دارا بودن دانشنامه بالاتر از ليسانس از دانشگاه‌هاي معتبر در رشته‌هاي مورد نياز وزارت امور‌خارجه به قرار زير است:
1 – داشتن حداقل پنج سال تجربه در رشته‌هاي مورد نياز وزارت امور خارجه.
2 – داشتن تأليفات و يا تحقيقات و مقالات مهم در رشته‌هاي مورد نياز وزارت امور خارجه.
تبصره 3 – مشمولان اين ماده كه مستخدم دولت نيستند با توجه به مقام اعطايي در پايه يك گروه مربوط قرار خواهند گرفت.
ماده 21 – كارمندان اداري وزارت امور خارجه در صورتي به رسته سياسي پذيرفته مي‌شوند كه داراي دانشنامه ليسانس در يكي از رشته‌هاي مندرج‌در بند 8 از ماده 5 باشند و از عهده مسابقه ورودي طبق ماده 8 اين مقررات نيز برآمده باشند.
تبصره 1 – براي تطبيق مقام سياسي اين قبيل كارمندان دو سوم سابقه خدمت رسمي آنان از لحاظ احراز مقام سياسي احتساب خواهد شد و تعيين‌حقوق آنان به موجب تبصره 2 ماده 19 خواهد بود.
تبصره 2 – كارمندان مذكور از طي دوره آزمايشي موضع ماده 11 معاف خواهند بود.
فصل دوم – مقامات سياسي
ماده 22 – مقامات سياسي وزارت امور خارجه به قرار زير است:
1 – وابسته.
2 – دبير سوم.
3 – دبير دوم.
4 – دبير اول.
5 – رايزن درجه سه.
6 – رايزن درجه دو.
7 – رايزن درجه يك.
8 – سفير.
تبصره 1 – به مقامات مذكور در اين ماده هنگامي كه در مأموريتهاي كنسولي انجام وظيفه مي‌نمايند عناوين زير اطلاق مي‌شود:
وابسته وابسته سركنسولي
دبير سوم كنسوليار.
دبير دوم كنسول درجه سه.
دبير اول كنسول درجه دو.
رايزن درجه سه كنسول درجه يك.
رايزن درجه دو معاون سركنسولگري.
رايزن درجه يك سركنسول.
تبصره 2 – سفيري كه به رياست مأموريت كنسولي تعيين مي‌شود از حقوق و مزاياي سفير استفاده خواهد نمود.
تبصره 3 – مديران كل و رؤساي ادارات وزارت امور خارجه از بين كارمندان رسمي رسته سياسي كه به مقام سفارت رسيده باشند انتخاب مي‌شوند‌و سرپرستان ادارات بايد حداقل رايزن درجه دو باشند.
تبصره 4 – وزير امور خارجه مي‌تواند كارمندان رسته اداري را كه داراي درجه ليسانس يا بالاتر باشند به پيشنهاد شوراي استخدام و به شرط داشتن‌حداقل 14 سال سابقه خدمت دولتي به سمت معاون اداره و داشتن حداقل 20 سال سابقه خدمت دولتي به سمت سرپرست يكي از ادارات تابع معاون‌اداري و مالي به استثناي ادارات كنسولي منصوب نمايد.
ماده 23 – سفير از بين رايزنان درجه يك كه حداقل سه سال در اين مقام توقف داشته باشد به استدعاي وزير امور خارجه و فرمان همايوني منصوب‌مي‌گردد.
ماده 24 – سفراي خارج از مأمورين رسته سياسي وزارت امور خارجه بنا به استدعاي وزير امور خارجه و با صدور فرمان همايوني منصوب‌مي‌شوند و در مدت اشتغال در مقام سفارت تابع مقررات وزارت امور خارجه خواهند بود.
ماده 25 – حقوق ماهانه سفرا اعم از اينكه در مركز تصدي پست سازماني را عهده‌دار و يا در خارج مأموريت داشته باشند به مأخذ مندرج در بند ب‌تبصره ماده 32 قانون استخدام كشوري مي‌باشد.
ماده 26 – حقوق ماهانه كارمندان رسته سياسي وزارت امور خارجه به مأخذ جدول مندرج در ماده 32 قانون استخدام كشوري بوده و تطبيق‌مقامات سياسي وزارت امور خارجه با گروه‌هاي مندرج در ماده 32 قانون ذكر شده به ترتيب زير خواهد بود:
وابسته گروه شش
دبير سوم گروه هفت
دبير دوم گروه هشت
دبير اول گروه نه
رايزن درجه سه گروه ده
رايزن درجه دو گروه يازده
رايزن درجه يك گروه دوازده
تبصره – ضريب حقوق كارمندان رسته سياسي و تغيير آن بر طبق مندرجات ماده 33 قانون استخدام كشوري مي‌باشد.
ماده 27 – به مقاماتي كه مشاغل آنان مستلزم انجام پذيرايي باشد به پيشنهاد شوراي استخدام و تصويب وزير امور خارجه ماهانه هزينه پذيرايي‌حداكثر تا پنجاه درصد حقوق آنان پرداخت خواهد شد.
ماده 28 – در صورتي كه نوع كار و وظايف مقامات سياسي وزارت امور خارجه در مركز اقتضا نمايد كه مبلغي علاوه بر حقوق پرداخت شود اين‌مبلغ به عنوان فوق‌العاده شغل پرداخت خواهد شد.
تعيين ميزان اين فوق‌العاده بنا به پيشنهاد شوراي استخدام وزارت امور خارجه و تصويب وزير امور خارجه
مي‌باشد. به هر حال مبلغ فوق‌العاده مذكور‌در هر مقام نمي‌تواند از حقوق آخرين پايه همان مقام تجاوز كند و فوق‌العاده شغل سفرا در مركز از يك برابر حقوق ماهانه آنها نبايد تجاوز نمايد.
ماده 29 – وزارت امور خارجه به كارمندان رسته سياسي در ازاء هر دو سال خدمت رضايتبخش يك پايه در مقام مربوط اعطاء خواهد نمود.
ماده 30 – درجه‌بندي كشورها از نظر تعيين ميزان فوق‌العاده اشتغال خارج از كشور مأموران ثابت وزارت امور خارجه و فهرست مناطق بد آب و هوا‌جهت پرداخت فوق‌العاده سختي معيشت و تعيين ضوابط آن به پيشنهاد وزارت امور خارجه و تصويب هيأت وزيران در هر سال تعيين مي‌گردد.
تبصره 1 – به نفر دوم هر مأموريت كه مقام رايزني داشته باشد معادل سي درصد فوق‌العاده اشتغال خارج از كشور و به ساير مأموران ثابت تا بيست‌درصد اين فوق‌العاده به عنوان هزينه پذيرايي پرداخت خواهد شد.
تبصره 2 – از فوق‌العاده اشتغال خارج از كشور مأموران ثابت كه از خانه‌هاي سازماني استفاده مي‌نمايند (به استثناي رؤساي مأموريتها) ده درصد‌فوق‌العاده كسر خواهد شد.
ماده 31 – وزير امور خارجه مي‌تواند به كارمنداني كه منشاء خدمات برجسته شوند پاداش پرداخت نمايد. جمع پاداشهاي پرداختي به يك مستخدم‌در هر سال نبايد از دو برابر مجموع حقوق و مزاياي يك ماه او تجاوز كند.
ماده 32 – پايه كارمندان رسته سياسي وزارت امور خارجه كه در زمان تصويب اين مقررات به خدمت اشتغال دارند با احتساب سوابق خدمت‌دولتي كارمند در ازاء هر دو سال يك پايه در مقام فعلي تعيين مي‌گردد.
تبصره – كسور بازنشستگي سنوات گذشته كه به موجب ضرايب قانوني به حقوق و مزاياي مستمر پايه مقامات سياسي موضوع اين ماده تعلق‌مي‌گيرد ظرف پنج سال از طرف كارمند به صندوق بازنشستگي كشوري پرداخت مي‌گردد.
فصل سوم – ارتقاء مقام
ماده 33 – لياقت و شايستگي كارمند و وجود پست سازماني شرط اساسي ارتقاء مقام كارمندان مي‌باشد و حداقل توقف در هر مقام براي نيل به مقام‌بالاتر به ترتيب زير است:
از وابستگي به دبير سومي دو سال
از دبير سومي به دبير دومي سه سال
از دبير دومي به دبير اولي سه سال
از دبير اولي به رايزني درجه سه سه سال
از رايزني درجه سه به رايزني درجه دو سه سال
از رايزني درجه دو به رايزني درجه يك سه سال
ماده 34 – ارتقاء مقامات سياسي از رايزني درجه دو به درجه يك منوط به موفقيت در طي دوره آموزش عالي و پيشنهاد شوراي استخدام وزارت‌امور خارجه و تأييد شوراي معاونان و تصويب وزير امور خارجه خواهد بود.
تبصره 1 – هيچ يك از كارمندان رسته سياسي وزارت امور خارجه به مقام رايزني درجه يك ارتقاء نمي‌يابند مگر آنكه حداقل سه سال در يكي از‌مأموريتهاي خارج از كشور كه وزارت امور خارجه تعيين خواهد نمود خدمت كرده باشند. نقاط مورد نظر طبق آيين‌نامه‌اي خواهد بود كه به پيشنهاد‌وزارت امور خارجه به تصويب كميسيونهاي امور خارجه مجلسين خواهد رسيد.
تبصره 2 – ارتقاء مقام كارمندان رسته سياسي كه تا اين تاريخ مقام رايزني درجه دو را احراز كرده و تا كنون در يكي از نمايندگيهاي مذكور در تبصره1 اين ماده حداقل دو سال مأموريت ثابت نداشته‌اند به مقام رايزني درجه يك منوط به اين است كه در يكي از نمايندگيهاي مذكور در تبصره 1 به‌مأموريت ثابت بروند انتقال اين قبيل مأموران به مركز يا به مأموريتهاي غير از نمايندگيهاي مذكور در تبصره 1 اين ماده قبل از دو سال ممنوع است.
تبصره 3 – در صورتي كه به وجود يكي از كارمندان رسته سياسي براي ادامه خدمت در مركز نياز باشد و كارمند مورد نظر حداقل پنج سال متوالي‌به مأموريت ثابت خارج از كشور اعزام نشود چنين كارمندي بنا به پيشنهاد شوراي استخدام وزارت امور خارجه و تصويب وزير امور خارجه از شرط‌خدمت در كشورهاي موضوع تبصره 1 اين ماده براي نيل به مقام رايزني درجه يك معاف خواهد شد ولي در هر حال اين قبيل كارمندان بايد قبل از نيل‌به مقام سفارت يك نوبت حداقل براي دو سال در مأموريتهاي مندرج در اين ماده خدمت نموده باشند.
تبصره 4 – كارمنداني كه داراي تخصص و تجربه و سابقه كافي در امور سازمانهاي بين‌المللي هستند و با مقام رايزني درجه 2 به مأموريت ثابت در‌سازمان ملل متحد و ساير مؤسسات تخصصي وابسته به سازمانهاي بين‌المللي اعزام مي‌شوند از شرط مندرج در تبصره 1 اين ماده جهت نيل به مقام‌رايزني درجه يك معاف مي‌باشند.
ماده 35 – براي ارتقاء از مقام دبير دومي به دبير اولي و رايزني درجه دو به رايزني درجه يك طبق شرايط مندرج در ماده 33 كارمند پس از تشكيل‌دوره‌هاي آموزش تكميلي و عالي بايد دوره‌هاي مذكور را با موفقيت گذرانيده باشد.
تبصره – در موقع رسيدگي به ارتقاء مقام اين قبيل كارمندان اداره كارگزيني موظف است گواهينامه مربوط به انجام دوره آموزش تكميلي و عالي هر‌يك از آنان را به شوراي استخدام وزارت امور خارجه ارائه نمايد.
ماده 36 – كارمندان مذكور در مواد 34 و 35 هر گاه نتوانند سه نوبت از عهده امتحانات دوره‌هاي آموزش تكميلي و عالي برآيند ديگر ارتقاء مقام‌نخواهند يافت.
ماده 37 – ترتيب اعطاي ارتقاء مقام به قرار زير است:
1 – رؤساي ادارات و رؤساي مأموريت موظفند سالي دو بار نظر خود را نسبت به كارمندان كتباً اظهار نمايند.
اظهار نظر رؤساي ادارات مركز پس از ملاحظه و ابراز نظريات مدير كل و معاون مربوط به اداره كارگزيني تسليم خواهد شد.
2 – در مهر ماه هر سال اداره كارگزيني موظف است اسامي كليه كارمنداني را كه از جهت مدت توقف در يك مقام تا پايان اسفند ماه همان سال و‌نيز از لحاظ گذراندن دوره‌هاي آموزشي حائز شرايط ارتقاء مقام باشند جهت رؤساي مستقيم آنان در مركز و رؤساي مأموريت ارسال نمايد.
3 – رييس مستقيم كارمند موظف است نسبت به لياقت و شايستگي و انضباط و حسن سلوك و اخلاق و ابتكار كارمند نظر صريح خود را محرمانه‌و كتباً به كارگزيني ارسال دارد.
4 – اداره كارگزيني موظف است گزارشي درباره ارتقاء مقام استحقاقي سركنسولها كارداران موقت و يا كليه كساني كه به علت خاتمه مأموريت و يا‌علل ديگري موقتاً رييس مستقيم نداشته باشند به شوراي استخدام وزارت امور خارجه بدهد.
5 – اداره كارگزيني موظف است با توجه به نظرات رييس مستقيم كارمند و مجموع اطلاعاتي كه از وضع خدمت و معلومات او دارد گزارشي تهيه‌و نظر خود را نسبت به ارتقاء مقام كارمند صريحاً ابراز نمايد.
6 – شوراي استخدام وزارت امور خارجه مكلف است در آذر ماه هر سال كليه اوراق پيشنهاد ارتقاء مقام و گزارش اداره كارگزيني نسبت به آنها را‌دقيقاً رسيدگي و با رعايت وجود پست سازماني و نيازمنديهاي وزارت امور خارجه با رأي مخفي نسبت به ارتقاء مقام هر كارمند اظهار نظر و پيشنهاد‌نمايد.
ماده 38 – اداره كارگزيني موظف است پس از اينكه گزارش شوراي استخدام وزارت امور خارجه درباره ارتقاء مقام كارمندان به تصويب وزير امور‌خارجه رسيد احكام ارتقاء مقام كارمندان را به تاريخ اول فروردين سال بعد صادر و در اولين نشريه وزارت امور خارجه درج نمايد.
ماده 39 – هر گاه كارمندي مدعي باشد كه عدم ارتقاء مقام او به علت اجرا نشدن مفاد بندهاي 2 – 3 – 4 – 5 ماده 37 اين مقررات بوده است‌مي‌تواند تا آخر خرداد ماه همان سال كتباً اعتراض خود را به دبيرخانه وزير امور خارجه بفرستد. به اين اعتراضات در كميسيوني مركب از پنج نفر كه هر‌سال از طرف وزير امور خارجه تعيين مي‌شود رسيدگي خواهد شد. كميسيون مزبور به اعتراضات رسيدگي و در صورت وارد بودن مراتب را به وزير‌امور خارجه گزارش خواهد نمود و در صورت تصويب وزير امور خارجه موضوع براي رسيدگي مجدد به شوراي استخدام وزارت امور خارجه ارجاع‌خواهد شد.
ماده 40 – كارمنداني كه به مقام بالاتر ارتقاء پيدا مي‌كنند در پايه‌اي از مقام جديد قرار خواهند گرفت كه در مقام قبلي دارا بوده‌اند.
ماده 41 – وزير امور خارجه مي‌تواند به كارمند رسته سياسي كه علاوه بر داشتن لياقت و كفايت، منشاء خدمات برجسته‌اي نيز گردد با رعايت مواد34 و 35 اين مقررات در طول مدت خدمت حداكثر سه سال ارشديت اعطاء نمايد.
ماده 42 – وزارت امور خارجه مي‌تواند در صورت لزوم كارمندان لايق و شايسته رسته سياسي را با رعايت شرايط مندرج در زير موقتاً به پستهاي‌سازماني يك مقام بالاتر منصوب نمايد.
برابر اين مقررات حائز شرايط ارتقاء مقام باشند جز شرط مدت توقف كه از اين لحاظ نصف حداقل مدت قانوني در مقام مربوط را طي نموده باشند.
ماده 43 – كارمنداني كه به پستهاي سازماني مقام بالاتر موقتاً منصوب مي‌شوند در تمام مدت اشتغال در پستهاي مربوط حقوق گروه و پايه خود و‌مزاياي مقام بالاتر را دريافت خواهند داشت.
در صورتي كه كارمند به مقام پست سازماني بالاتر ارتقاء نيافته باشد و رفع نياز از او بشود به مقام قبلي باز مي‌گردد و در اين صورت حقوق و مزاياي‌همان مقامي را كه قبلاً دارا بوده دريافت خواهد نمود.
ماده 44 – كارمندان فعلي كه قبل از تصويب اين مقررات با تصويبنامه هيأت وزيران به رسته سياسي پذيرفته شده‌اند در مقام خود تثبيت مي‌شوند‌ارتقاء اين قبيل كارمندان رسته سياسي به مقام بالاتر منوط به احراز شرايط مذكور در اين مقررات مي‌باشد.
ماده 45 – وزارت امور خارجه مكلف است كارمندان رسته سياسي را كه بيش از سه برابر حداقل توقف لازم در يك مقام را داشته و به علت عدم‌موفقيت در دوره آموزشي تكميلي يا عالي موضوع ماده 35 به مقام بالاتر نائل نشده يا نشوند و مدت خدمت رسمي آنان بيش از 25 سال باشد بازنشسته‌نمايد.
تبصره 1 – كارمندان رسته سياسي وزير امور خارجه كه تا پنجاه سالگي به مقام دبير اولي و يا تا شصت سالگي به مقام رايزني درجه يك نائل نشوند‌بازنشسته مي‌شوند.
تبصره 2 – حقوق بازنشستگي كارمندان مذكور در اين ماده و تبصره يك آن از صندوق بازنشستگي كشوري و مازاد آن تا 30 روز حقوق در ماه به نام‌مستمري از بودجه وزارت امور خارجه پرداخت مي‌گردد.
ماده 46 – مدت خدمت سفراي شاهنشاهي در سن 65 سال تمام خاتمه خواهد يافت.
تبصره- در موارد خاصي كه خدمت سفيري در سنين بالاتر از 65 سال در خارج از كشور ضرورت پيدا كند بنا به اراده اعليحضرت همايون شاهنشاه‌آن سفير از شمول اين ماده مستثني خواهد بود.
ماده 47 – ميزان حقوق بازنشستگي مقامات سياسي وزارت امور خارجه عبارت است از يك سي‌ام حقوق پايه مقام مربوط ضرب در سنوات‌خدمت مشروط بر اينكه حقوق بازنشستگي آنان از آخرين دريافتي بازنشستگي تجاوز ننمايد.
فصل چهارم- تنظيم و اجراي برنامه‌هاي آموزشي
ماده 48 – وزارت امور خارجه مي‌تواند به منظور اجراي برنامه‌هاي آموزشي و دوره‌هاي تكميلي و عالي رأساً و يا از طريق دانشگاه‌ها و مؤسسات‌آموزشي عالي اقدام نمايد.
ماده 49 – كارمندان وزارت امور خارجه در طول خدمت ملزم به طي دوره‌هاي آموزشي زير مي‌باشند:
1 – دوره آموزشي كه از بدو ورود به رسته سياسي و قبل از اعزام كارمند به مأموريت بايد طي شود.
2 – دوره آموزشي تكميلي كه جهت ارتقاء به مقام دبير اولي لازم است.
3 – دوره آموزش عالي كه جهت ارتقاء به مقام رايزني درجه يك لازم است.
تبصره- وزارت امور خارجه مي‌تواند در صورت لزوم دوره‌هاي اختصاصي براي رشته‌هاي مورد احتياج ترتيب
دهد.
ماده 50 – وزارت امور خارجه موظف است وسائل و امكانات دوره‌هاي آموزشي و آموزش تكميلي و آموزش عالي كارمندان را فراهم نمايد.
ماده 51 – استفاده از بورسها در رشته‌هاي مورد احتياج وزارت امور خارجه منحصراً با موافقت اين وزارتخانه و در حدود آيين‌نامه‌هاي تنظيمي‌خواهد بود.
ماده 52 – وزارت امور خارجه مكلف است كليه آيين‌نامه‌هاي آموزشي و آموزش تكميلي و عالي كارمندان و ساير مقررات مندرج در اين فصل را‌تنظيم و پس از تصويب شوراي استخدام وزارت امور خارجه و تأييد وزير به موقع اجرا گذارد.
ماده 53 – اداره آموزش وزارت امور خارجه مسئول اجراي كليه برنامه‌هاي آموزشي مندرج در اين مقررات خواهد بود.
فصل پنجم – اعزام مأموران به خارج
ماده 54 – مأموريتهاي وزارت امور خارجه بر دو نوع است:
مأموريت ثابت.
مأموريت موقت.
ماده 55 – مأموريت ثابت عبارت است از ارجاع پست سازماني به كارمند در مأموريتهاي خارج از كشور.
ماده 56 – مأموريت موقت عبارت است از محول شدن وظيفه موقت به كارمند غير از وظيفه اصلي كه در پست سازماني خود دارد.
ماده 57 – مأموريت ثابت كارمندان وزارت امور خارجه در خارج از چهار سال تجاوز نمي‌نمايد و حداقل مدت اشتغال در مركز نصف مدت اشتغال‌آنان در خارج است و در صورتي كه مدت مأموريت خارج از كشور كمتر از دو سال باشد مدت اشتغال در مركز كمتر از يك سال نخواهد بود.
تبصره 1 – در صورت ضرورت وزير امور خارجه از پيشگاه مبارك ملوكانه استدعا و كسب اجازه خواهد نمود تا مأموريت سفير علاوه بر مدت‌مقرر در اين مقررات و با رعايت مواد 1 و 2 قانون تحديد اقامت مأموران سياسي و كنسولي دولت ايران در خارجه مصوب 16 فروردين ماه 1301 تا يك‌سال ديگر تمديد شود.
تبصره 2 – به پيشنهاد رييس مأموريت و تشخيص ضرورت از طرف شوراي استخدام وزارت امور خارجه و تصويب وزير، مأموريت ثابت ساير‌مأموران حداكثر تا 6 ماه قابل تمديد مي‌باشد.
تبصره 3 – مدت مأموريت كارمندان رسته سياسي وزارت امور خارجه كه به مناطق بد آب و هوا اعزام مي‌شوند سه سال خواهد بود ولي وزارت‌امور خارجه مي‌تواند با رضايت كارمند مأموريت او را يك سال تمديد كند.
تبصره 4 – اعزام كارمندان وزارت امور خارجه به منظور اشتغال در يكي از سازمانهاي بين‌المللي كه دولت
شاهنشاهي ايران عضويت آن را پذيرفته‌باشد بدون رعايت محدوديت زماني و با اجازه وزير امور خارجه مجاز و بلامانع است.
حقوق و مزاياي اين قبيل كارمندان بر اساس توافق دولت ايران و سازمانهاي مذكور قابل پرداخت مي‌باشد.
كارمندان فوق در خاتمه خدمت در سازمانهاي بين‌المللي در صورتي به مأموريت ثابت وزارت امور خارجه اعزام خواهند شد كه حداقل يك سال در‌مركز خدمت نموده باشند.
ماده 58 – منظور از اشتغال در مركز خدمت در سازمان مركزي وزارت امور خارجه مي‌باشد.
تبصره – حداكثر يك سال از مدت خدمت كارمنداني كه با موافقت وزارت امور خارجه به منظور انجام خدمت يا طي دوره‌هاي آموزشي به‌وزارتخانه‌ها يا مؤسسات دولتي يا مؤسسات آموزشي اعزام مي‌شوند جزء مدت اشتغال آنان در مركز محسوب خواهد شد. همچنين از نظر مدت‌خدمت در مركز (موضوع ماده 57) مدت دوره بورسهاي آموزشي در خارج از كشور كه از طرف وزارت امور خارجه به كارمندان داده مي‌شود تا يك سال‌جزء مدت اشتغال در مركز محسوب خواهد شد.
ماده 59 – رؤساي مأموريت مي‌توانند بعد از دو سال توقف در مأموريت با كسب اجازه به منظور مطالعات لازم حداكثر براي مدت يك ماه به ايران‌مسافرت نمايند.
هزينه سفر آمدن و برگشتن آنان از طرف وزارت امور خارجه پرداخت مي‌شود.
تبصره – ساير كارمندان رسته سياسي نيز مي‌توانند با موافقت وزارت امور خارجه از مقررات مندرج در اين ماده استفاده نمايند.
ماده 60 – مأموراني كه در نقاط بد آب و هوا خدمت مي‌كنند مي‌توانند با موافقت وزارت امور خارجه هر دو سال يك بار مدت مرخصي استحقاقي‌خود را در ايران بگذرانند و هزينه سفر آمدن و برگشتن كارمندان و خانواده آنان به ايران به عهده وزارت امور خارجه مي‌باشد.
ماده 61 – به مأموراني كه در نقاط بد آب و هوا خدمت مي‌كنند 45 روز مرخصي استحقاقي در سال تعلق
مي‌گيرد.
ماده 62 – به كارمنداني كه در نقاط بد آب و هوا خدمت مي‌نمايند در صورت رضايتبخش بودن خدمت آنان در ازاء هر سال خدمت يك پايه در‌مقام مربوط اعطاء مي‌شود.
ماده 63 – به كارمندان رسته سياسي تا مقام دبير اولي كه در طول خدمت يكي ديگر از زبانهاي مذكور در آيين‌نامه آموزشي را فرا گيرند و از عهده‌امتحانات مقرر در زبان مربوط برآيند پاداشي حداكثر تا يك سال حقوق ثابت پرداخت خواهد شد.
ماده 64 – كليه مأموران ثابتي كه از طرف ساير وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي به مأموريتهاي خارج از كشور اعزام مي‌شوند زير نظر رييس مأموريت‌انجام وظيفه خواهند نمود.
ماده 65 – مدت مأموريت موقت كارمندان وزارت امور خارجه كه از مركز اعزام مي‌شوند در هر سال سه ماه است و تمديد آن با موافقت وزير امور‌خارجه حداكثر تا سه ماه ديگر مجاز مي‌باشد.
ماده 66 – ارجاع مأموريت موقت به مأموران وزارت امور خارجه كه مدت مأموريت ثابت آنان تمام شده باشد بلافاصله در همان محل ممنوع است.
ماده 67 – اشتغال زن و شوهري كه هر دو كارمند وزارت امور خارجه باشند در يك مأموريت ممنوع است.
تبصره – در صورتي كه همسر چنين مأموري بخواهد همراه زن يا شوهر خود به مأموريت ثابت خارج از كشور عزيمت نمايد مي‌تواند در مدت‌مأموريت ثابت همسر از مرخصي بدون حقوق استفاده نمايد.
فصل ششم – شوراها و هيأت‌هاي بازرسي
ماده 68 – به منظور بررسي و اظهار نظر و تهيه طرح و برنامه در مورد وظايف وزارت امور خارجه شورايي به نام شوراي عالي طرح و برنامه تشكيل‌مي‌گردد.
رييس و اعضاء اين شورا كه تعداد آنها حداكثر 7 نفر خواهد بود از طرف وزير امور خارجه و از بين كارمندان رسته سياسي كه داراي مقام سفارت باشند‌انتخاب مي‌شوند.
تبصره 1 – آيين‌نامه مربوط به شرح وظايف و اختيارات شوراي عالي طرح و برنامه توسط شوراي معاونان تهيه و پس از تصويب وزير امور خارجه‌به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
آيين‌نامه تشكيل شوراي عالي طرح و برنامه توسط شوراي مذكور تهيه و پس از تصويب وزير امور خارجه قابل اجرا است.
تبصره 2 – شوراي مذكور مي‌تواند در صورت لزوم از متخصصين و مشاورين استفاده نمايد.
ماده 69 – شوراي معاونان به منظور مشورت و تبادل نظر و مراقبت در هماهنگي اقدامات وزارت امور خارجه و اجراي وظايفي كه به موجب اين‌مقررات به عهده آن شورا واگذار گرديده است به رياست قائم‌مقام وزير امور خارجه تشكيل مي‌شود.
تبصره – آيين‌نامه مربوط به طرز تشكيل جلسات شوراي معاونان توسط شوراي مذكور تهيه و با تصويب وزير امور خارجه به موقع اجراء گذارده‌خواهد شد.
ماده 70 – شوراي استخدام وزارت امور خارجه براي رسيدگي و شور در انتصاب و ارتقاء مقام و امور تشكيلاتي و آموزشي و بودجه تشكيل‌مي‌گردد و نظر شورا پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
اعضاي شوراي استخدام وزارت امور خارجه عبارتند از:
معاون اداري و مالي.
مدير كل اداري.
يكي از مديران كل سياسي به تعيين وزير امور خارجه.
رييس يا سرپرست اداره كارگزيني.
رييس يا سرپرست اداره تشكيلات و بودجه.
دو نفر از رؤسا يا سرپرستان ادارات به انتخاب كارمندان رسمي در مركز.
رياست شورا با معاون اداري و مالي خواهد بود.
تبصره – آيين‌نامه اجرايي اين ماده توسط شوراي معاونان تهيه و پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 71 – وزارت امور خارجه مكلف است به منظور ايجاد محيط مناسب كار و تأمين بهداشت و درمان و رفاه و تأسيس مؤسسات تعاوني و انجام‌فعاليتهاي اجتماعي كارمندان و كاركنان شاغل و بازنشسته شورايي به نام شوراي رفاه تشكيل دهد شوراي مذكور از نه نفر به شرح زير تشكيل مي‌شود:
1 – مدير كل امور اداري.
2 – مدير كل امور مالي.
3 – سه نفر از كارمندان بازنشسته و چهار نفر از كارمندان شاغل كه با رأي مخفي از طرف كارمندان رسمي در مركز انتخاب مي‌شوند پيشنهادهاي‌شورا پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجرا گذارده مي‌شود.
تبصره – آيين‌نامه طرز تشكيل و انتخاب و وظايف و مدت عضويت اعضاي انتخابي شوراي رفاه به وسيله شوراي استخدام تهيه و پس از تصويب‌وزير به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 72 – هيأت عالي بازرسان وزارت امور خارجه از طرف وزير امور خارجه از بين كارمندان رسته سياسي كه داراي مقام سفارت باشند انتخاب‌مي‌شوند.
ماده 73 – وزير امور خارجه هر موقع مقتضي بداند بازرس يا هيأت‌هايي به رياست يكي از مأموران عالي مقام وزارت امور خارجه به منظور‌رسيدگي به امور مأموريتها و كارمندان آن اعزام خواهد داشت.
تبصره – آيين‌نامه اجرايي اين ماده به وسيله شوراي استخدام تهيه و پس از تصويب وزير امور خارجه به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
بخش دوم – كارمندان رسته اداري
ماده 74 – كارمندان فعلي وزارت امور خارجه موضوع بخش اول اين مقررات كه جزء رسته سياسي نيستند
كارمندان رسته اداري محسوب‌مي‌شوند.
ماده 75 – داوطلبان ورود به خدمت در رسته اداري وزارت امور خارجه علاوه بر شرايط مندرج در بندهاي 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7 و 9 و 10 ماده پنج اين مقررات بايد حداقل داراي ديپلم كامل متوسطه باشند.
ماده 76 – مسابقه ورودي داوطلبان استخدام رسته اداري توسط وزارت امور خارجه و با نظارت سازمان امور اداري و استخدامي كشور و به ترتيب‌زير به عمل خواهد آمد:
الف – امتحان هوش.
ب – امتحان اطلاعات عمومي.
ج – امتحان فارسي.
د – امتحان يكي از زبانهاي خارجي.
ه – مصاحبه بر طبق بند ه ماده 8 اين مقررات.
تبصره 1 – گذراندن امتحان دو زبان خارجي يا بيشتر در شرايط مساوي موجب تقدم خواهد بود.
تبصره 2 – كارآموزاني كه در طي دوره آزمايش صالح براي ابقاء در خدمت وزارت امور خارجه تشخيص داده نشوند از خدمت بركنار مي‌شوند و‌حق شركت مجدد در امتحانات وزارت امور خارجه را نخواهند داشت.
ماده 77 – تعيين گروه و پايه و طبقه‌بندي مشاغل كارمندان رسته اداري وزارت امور خارجه و ترفيع و بازنشستگي آنان به ترتيبي است كه در قانون‌استخدام كشوري و آيين‌نامه‌هاي مربوط تعيين شده است مگر در مواردي كه در اين مقررات ترتيب ديگري تصريح شده باشد.
ماده 78 – در صورتي كه نوع كار و وظايف بعضي از كارمندان رسته اداري اقتضا نمايد كه فوق‌العاده شغل دريافت نمايند اين فوق‌العاده به موجب‌ماده 38 قانون استخدام كشوري و تبصره‌هاي مربوط برقرار و پرداخت خواهد شد.
ماده 79 – وزارت امور خارجه مجاز است كارمندان رسته اداري را كه حداقل ديپلم كامل متوسط داشته باشند بعد از چهار سال توقف و اشتغال در‌سازمان مركزي به مأموريت ثابت خارج از كشور اعزام نمايد.
تبصره – كارمندان رسته اداري به شرطي به مأموريت ثابت اعزام خواهند شد كه از عهده امتحان يكي از زبانهاي انگليسي يا فرانسه و يا زبان محل‌مأموريت برآيند.
ترتيب اين امتحان و ميزان معلومات لازم كارمند در آيين‌نامه آموزشي تعيين خواهد شد.
ماده 80 – وزير امور خارجه مي‌تواند بنا به مقتضيات محل مأموريت كارمندان رسته اداري را با توجه به سوابق خدمت رسمي آنان با مقام سياسي‌معرفي و جهت آنان گذرنامه سياسي صادر نمايد.
ترتيب معرفي اين قبيل كارمندان به شرح زير خواهد بود:
1 – كارمنداني كه بيش از ده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند با مقام وابستگي.
2 – كارمنداني كه بيش از چهارده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند با مقام دبير سومي.
3 – كارمنداني كه بيش از هيجده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند با مقام دبير دومي.
4 – كارمنداني كه بيش از بيست و دو سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند با مقام دبير اولي.
5 – كارمندان ليسانسيه كه بيش از 24 سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند با مقام رايزني درجه 3.
معرفي مذكور موجب نخواهد شد كه كارمندان رسته اداري وارد رسته سياسي شوند.
ماده 81 – معرفي كارمندان رسته اداري وزارت امور خارجه و كارمندان ساير وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي در مأموريتها به سمت كاردار موقت‌ممنوع است.
در مواردي كه كارمند رسته اداري طبق ماده 80 به سمت سياسي در محل مأموريت معرفي نشده باشد با اجازه وزارت امور خارجه يكي از كارمندان‌ارشد اداري به منظور عهده‌دار شدن امور اداري جاري سفارت معرفي خواهد شد.
ماده 82 – فوق‌العاده مأموريت ثابت كارمندان رسته اداري در موقع اعزام به مأموريت بر اساس جدول فوق‌العاده اشتغال خارج از كشور موضوع ماده30 اين مقررات به شرح زير پرداخت مي‌گردد:
1 – به كارمنداني كه بيش از چهار سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده كارمند
دفتري.
2 – به كارمنداني كه بيش از 7 سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دفتردار.
3 – به كارمنداني كه بيش از ده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده وابسته.
4 – به كارمنداني كه بيش از چهارده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبير
سوم.
5 – به كارمنداني كه بيش از هيجده سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبير دوم.
6 – به كارمنداني كه بيش از 22 سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبير اول.
تبصره – به كارمندان ليسانسيه كه بيش از 24 سال سابقه خدمت رسمي داشته باشند در صورت شايستگي بنا به پيشنهاد رييس مأموريت و موافقت‌وزارت امور خارجه مي‌توان مزايايي به مأخذ فوق‌العاده رايزني درجه سه پرداخت نمود.
ماده 83 – كارمندان رسته اداري وزارت امور خارجه از لحاظ دريافت پاداش مشمول مفاد مواد 31 و 63 اين مقررات مي‌باشند.
ماده 84 – كارمندان رسته اداري وزارت امور خارجه كه در نقاط بد آب و هوا خدمت مي‌نمايند از لحاظ مدت مأموريت و مرخصي و اعطاء پايه‌مشمول مفاد مواد 57 و 60 و 61 و 62 اين مقررات مي‌باشند.
ماده 85 – وزارت امور خارجه مقررات مربوط به استخدام و بازنشستگي كاركنان محلي مأموريتهاي خارج از كشور را تهيه و با موافقت سازمان امور‌اداري و استخدامي كشور و تصويب هيأت وزيران به موقع اجراء مي‌گذارد.
بخش سوم – مقررات عمومي
ماده 86 – كليه مكاتبات و اطلاعات و مذاكرات وزارت امور خارجه غير قابل افشاء بوده و اظهار آن به هر صورت و عنوان ممنوع مي‌باشد مگر در‌حدود وظايف اداري.
ماده 87 – ازدواج كارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بيگانه و يا كساني كه قبلاً بر اثر ازدواج به تابعيت ايران درآمده‌اند ممنوع است.
متخلف مستعفي از خدمت وزارت امور خارجه شناخته مي‌شود.
تبصره 1 – هيچ فردي كه همسرش تبعه بيگانه باشد و يا سابقاً تابعيت بيگانه داشته است به خدمت وزارت امور خارجه پذيرفته نخواهد شد.
تبصره 2 – اعزام كارمندان فعلي وزارت امور خارجه كه همسر آنان قبلاً تابعيت غير ايراني داشته است از هر طبقه و مقام به مأموريت ثابت در‌كشورهايي كه همسر آنان قبلاً تابعيت آن كشور را داشته ممنوع است.
ماده 88 – رفتار و زندگي شخصي كارمندان وزارت امور خارجه و همسران آنان بايد پسنديده و در خور شأن و مقام آنان باشد.
ماده 89 – عضويت در احزاب و فرقه‌ها و دسته‌هاي سياسي براي كارمندان وزارت امور خارجه ممنوع است و متخلف از خدمت وزارت امور‌خارجه مستعفي شناخته مي‌شود. عضويت در انجمنهاي علمي و ادبي و خيريه و فرهنگي با اطلاع وزارت امور خارجه مجاز خواهد بود.
ماده 90 – اشتغال كارمندان وزارت امور خارجه در خارج از ساعات اداري به خدمت موظف ديگر ممنوع است.
ماده 91 – اشتغال همسر كارمند وزارت امور خارجه در مؤسسات غير دولتي منوط به كسب اجازه قبلي از وزارت امور خارجه مي‌باشد.
ماده 92 – اشتغال همسر كارمند وزارت امور خارجه در خارج از كشور در حين مأموريت ثابت همسر به هر عنوان در هر محلي ممنوع است مگر در‌مؤسسات خيريه و فرهنگي با كسب اجازه قبلي وزارت امور خارجه.
ماده 93 – كارمندان وزارت امور خارجه موظف هستند هنگام تأليف كتاب يا انتشار هر گونه نشريه، مقاله و ايراد هر گونه سخنراني راجع به سياست‌خارجي دولت يا سياست بين‌المللي روز تعليمات وزارت امور خارجه را رعايت نمايند.
ماده 94 – وزارت امور خارجه مي‌تواند از وجود كارمندان رسمي ساير وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي تا زماني كه به خدمت آنان احتياج داشته‌باشد با موافقت دستگاه متبوع كارمند و حفظ پست سازماني در وزارتخانه يا مؤسسه متبوع به صورت مأمور استفاده نمايد.
بخش چهارم – تربيت متخصصين
ماده 95 – كارمندان دفتر حقوقي وزارت امور خارجه هر ساله از بين داوطلبان ورود به رسته سياسي كه داراي تحصيلات عالي قضايي بوده و در‌امتحان ورودي حائز بهترين نمرات باشند به تعداد كافي انتخاب مي‌شوند.
ماده 96 – كارمندان مذكور در ماده 95 در مأموريت ثابت اول خود بايد به نقاطي اعزام شوند كه امكان تحصيل ضمن انجام خدمت در رشته‌هاي‌حقوق بين‌الملل مورد نياز فراهم باشد.
مخارج تحصيل طبق آيين‌نامه از طرف وزارت امور خارجه پرداخت خواهد شد.
تبصره – وزارت امور خارجه موظف است پس از خاتمه دوره مأموريت چنين كارمنداني را مجدداً در حدود پستهاي سازماني در دفتر حقوقي به كار‌بگمارد و مراقبت نمايد كه در طول خدمت اين قبيل كارمندان حتي‌المقدور امور حقوقي به آنان ارجاع گردد.
ماده 97 – وزارت امور خارجه مي‌تواند به منظور تربيت مترجمين ورزيده همه ساله تعداد افراد مورد نياز كه حداقل داراي دانشنامه ليسانس بوده و‌حداكثر داراي س سال تمام باشند از طريق مسابقه انتخاب و پس از يك سال كارآموزي در مركز جهت تحصيل به دانشگاه‌ها يا مؤسسات بين‌المللي‌معتبر اعزام نمايد.
هزينه تحصيل و اقامت اين قبيل كارآموزان در مدت تحصيل به عهده وزارت امور خارجه مي‌باشد.
ماده 98 – كارآموزان موضوع ماده 97 بايد تعهد نمايند كه دو برابر مدتي كه به هزينه وزارت امور خارجه تحصيل كرده‌اند در كادر ترجمه وزارت امور‌خارجه خدمت نمايند و در صورت تخلف مكلفند دو برابر هزينه‌هاي مربوط را يك جا به وزارت امور خارجه مسترد دارند.
قسمت سوم – مقررات مالي
فصل اول – بودجه و اعتبارات
ماده 99 – درآمدهاي حاصل از امور كنسولي عيناً به حساب درآمد عمومي كشور منظور مي‌گردد.
ماده 100 – صورت ريز هزينه‌هاي انجام يافته مأموريتهاي سياسي و كنسولي شاهنشاهي با گواهي و امضاء رييس و حسابدار مأموريت مربوط به‌وزارت امور خارجه فرستاده مي‌شود. اين صورتها طبق مقررات رسيدگي و در حدود اعتبارات مصوب به پاي وجوه ارسالي به مأموريتها محسوب و به‌هزينه قطعي منظور خواهد شد.
ماده 101 – خزانه اعتبارات ريالي بودجه وزارت امور خارجه را در ابتداي هر سه ماه به مأخذ (12).(3) و اعتبارات ارزي را در ابتداي هر شش ماه‌به مأخذ (12).(6) به صورت تنخواه‌گردان در اختيار وزارت امور خارجه قرار مي‌دهد.
تبصره – وزارت امور خارجه موظف است تنخواه‌گردان موضوع ماده فوق را تا سي و يكم تير ماه سال بعد واريز نمايد.
ماده 102 – وزارت امور خارجه مجاز است اشياء و لوازم تزئيني و فرشهاي مورد نياز را در حدود اعتبارات مصوب و بر اساس آيين‌نامه ابنيه و اموال‌وزارت امور خارجه با رعايت مقتضيات از داخل يا خارج از كشور خريداري نمايد.
خريد قالي غير ايراني ممنوع است.
تبصره – آيين‌نامه ابنيه و اموال توسط كميسيوني كه وزير امور خارجه تعيين مي‌نمايد تدوين و پس از موافقت وزارت دارايي با تصويب وزير امور‌خارجه به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
فصل دوم – هزينه سفر و فوق‌العاده روزانه
ماده 103 – به كليه مأموران وزارت امور خارجه كه به مأموريت موقت يا ثابت خارج از كشور اعزام مي‌شوند، بهاي بليط هوايي رفتن به محل‌مأموريت و برگشتن به ايران برابر كوتاه‌ترين فاصله مطابق تعرفه رسمي مؤسسات حمل و نقل بين‌المللي پرداخت مي‌شود.
ماده 104 – به مأموران ثابت كه خانواده خود را به محل مأموريت مي‌برند بهاي بليط مسافرت هوايي خانواده (زن و فرزندان) مطابق درجه بليط‌رييس خانواده پرداخت مي‌گردد.
بهاي بليط دختر تحت تكفل مأمور همچنين بهاي بليط اولاد ذكور تحت تكفل مأمور تا 25 سالگي پرداخت
مي‌گردد.
ماده 105 – به قائم‌مقام وزارت امور خارجه و معاونان و سفراء اعم از شاغل در مركز يا مأموريتها بهاي بليط درجه يك هوايي و به ساير مأموراني كه‌به مأموريت ثابت يا موقت اعزام مي‌شوند همچنين به كارمندان رسته اداري بهاي بليط درجه 2 هوايي پرداخت مي‌شود.
تبصره – به كارمندان رسته سياسي كه در معيت وزير امور خارجه به مأموريت رسمي مي‌روند بهاي بليط درجه يك هوايي داده مي‌شود.
ماده 106 – به سفرايي كه در كشورهاي ديگري علاوه بر كشور پذيرنده مأموريت ثابت (آگرديته) دارند در صورتي كه همسر خود را همراه ببرند بهاي‌بليط هوايي رفت و برگشت همسر پرداخت مي‌گردد.
ماده 107 – بهاي بليط رفت و برگشت سفراء و همسر آنان كه به مناسبت مسافرت رسمي رؤساي كشور پذيرنده به مركز مي‌آيند پرداخت خواهد‌شد.
ماده 108 – به كارمندان و كاركنان و خدمتگزاراني كه از بودجه كاركنان محلي حقوق دريافت مي‌دارند و براي خدمت در مأموريتهاي سياسي و‌كنسولي از مركز انتخاب و اعزام مي‌شوند بهاي بليط هوايي درجه 2 تا محل مأموريت داده خواهد شد.
تبصره – بهاي بليط مراجعت اين قبيل مستخدمين به شرطي داده خواهد شد كه حداقل دو سال در محل
مأموريت خدمت نموده باشند مگر آنكه از‌طرف وزارت امور خارجه احضار شوند.
ماده 109 – به كليه مأموران كه به طور ثابت به مأموريت خارج از كشور اعزام و يا به مركز احضار مي‌شوند و يا از محل مأموريت ثابت خود به محل‌مأموريت ثابت ديگري منتقل مي‌گردند هزينه حمل اثاثه در مقابل ارائه اسناد مثبته كه به گواهي نمايندگي محل مأموريت عضو رسيده باشد مطابق‌جدول زير پرداخت مي‌گردد:
سفراء متأهل: 200 كيلو بار هوايي همراه و سه تن بار يا 21 متر مكعب از طريق زمين يا دريا.
سفراء مجرد: 160 كيلو بار هوايي همراه و دو تن بار يا 14 متر مكعب از طريق زمين يا دريا.
رايزنان متأهل: 180 كيلو بار هوايي همراه و دو تن و نيم يا 17.5 متر مكعب بار از طريق زمين يا دريا.
رايزنان مجرد: 140 كيلو بار هوايي همراه و دو تن يا 14 متر مكعب بار از طريق زمين يا دريا.
ساير مأموران ثابت متأهل: 130 كيلو بار هوايي همراه و دو تن يا 14 متر مكعب بار از طريق زمين يا دريا.
ساير مأموران ثابت مجرد: 100 كيلو بار هوايي همراه و يك و نيم تن يا 10.5 متر مكعب بار از طريق زمين يا دريا.
ماده 110 – هر گاه مأمور يا همسر يا فرزندان تحت تكفل او در محل مأموريت فوت نمايند و خانواده متوفي بخواهند جنازه متوفي را به ايران‌بياورند وزارت امور خارجه هزينه موميايي و بسته‌بندي و حمل و نقل جنازه را تا تهران تأديه خواهد نمود و در صورت دفن در محل خدمت هزينه كفن‌و دفن پرداخت مي‌شود.
تبصره – هزينه سفر معاودت خانواده متوفي طبق مفاد اين مقررات تأديه مي‌گردد.
ماده 111 – هر گاه حكم مأموريت قبل از حركت مأمور لغو شود معادل نصف هزينه سفر به نام جبران خسارت تهيه وسائل مسافرت پس گرفته‌نخواهد شد.
ماده 112 – فوق‌العاده روزانه كارمنداني كه از مركز به مأموريت موقت اعزام مي‌شوند بر اساس ضوابط زير
پرداخت خواهد شد:
1 – فوق‌العاده روزانه معادل فوق‌العاده يك روز مأمور ثابت مجرد هم مقام مأمور موقت.
2 – كرايه اتاق و صبحانه در هتل درجه 2 (بر طبق اسناد مثبته).
3 – فوق‌العاده روزانه وزير و قائم‌مقام وزير امور خارجه معادل فوق‌العاده يك روز سفير متأهل.
4 – هزينه آپارتمان وزير و قائم‌مقام وزير امور خارجه در هتل درجه يك (برابر اسناد مثبته).
5 – فوق‌العاده روزانه معاونان، مديران كل و سفراء شاغل در مركز معادل فوق‌العاده يك روز سفير مجرد.
6 – كرايه اتاق و صبحانه مقامات بند 5 اين ماده در هتل درجه 1 (بر طبق اسناد مثبته).
ماده 113 – فوق‌العاده روزانه مأموراني كه در خارج از كشور متصدي پست ثابت سازماني باشند و جهت انجام مأموريت موقت به ايران مي‌آيند‌معادل (20).(1) حقوق آنان مشروط بر اينكه از يك هزار ريال كمتر نباشد پرداخت مي‌گردد.
ماده 114 – فوق‌العاده روزانه مأموران ثابت خارج از كشور كه براي انجام مأموريت موقت به داخل كشور محل مأموريت و يا خارج از محل‌مأموريت ثابت خود اعزام مي‌شوند طبق ماده 112 پرداخت خواهد شد.
ماده 115 – مواردي كه در اين مقررات پيش‌بيني نشده است مشمول مقررات استخدامي و مالي كشور خواهد بود.
قسمت چهارم – مقررات انضباطي
فصل اول – تقصير و تخلف اداري و مجازاتها
ماده 116 – تخلفات و تقصيرات اداري از اين قرار است:
1 – غفلت و سهل‌انگاري در انجام وظيفه.
2 – تأخير در انجام وظيفه يا سوء نيت.
3 – اعمال غرض در امور اداري نسبت به همكاران و ارباب رجوع.
4 – عدم رعايت و يا تخلف از مقررات و آيين‌نامه‌هاي مربوط به وظايف و تكاليف و انضباط اداري.
5 – تبعيض در اجراي قوانين و مقررات نسبت به همكاران و ارباب رجوع.
6 – كسر آوردن وجوه و يا گذرنامه‌ها و اسناد سجلي و يا اوراق بهادار بدون سوء نيت و غفلت و تسامح در حفظ اموال و يا اسناد و يا وجوه دولتي‌و يا اوراق بهادار در صورتي كه عمل مشمول قانون مجازات عمومي نباشد و صرفاً تقصير و يا تخلف اداري تلقي شود.
7 – تمرد از اجراي دستورات مقامات مافوق.
8 – اقدام به هر عملي كه به حيثيت كشور لطمه وارد سازد و يا برخلاف شرافت و شئون شغلي باشد.
9 – فاش كردن اسرار در حدود ماه 86 اين مقررات.
10 – دادن گواهي در غير مواردي كه قانون و مقررات آن را تكليف نموده است.
11 – خودداري از تسليم گواهي يا مدارك به اشخاصي كه حق دريافت آن را دارند و يا تسليم گواهي به اشخاصي
كه حق دريافت آن را ندارند.
12 – دادن گواهي يا گزارش خلاف واقع در امور اداري مگر آنكه موضوع جنبه كيفري داشته باشد.
13 – ترك خدمت بدون عذر موجه.
14 – اعتياد به استعمال مواد مخدر از هر نوع.
15 – اهمال رؤساء در اجراي نظارت نسبت به اعمال و رفتار مرئوسان و ندادن گزارش در مورد تخلفات و تقصيرات آنان.
16 – رفتار خارج از نزاكت و شئون اداري با همكاران و ارباب‌رجوع.
17 – تعطيل خدمات اداري خارج از روزهاي تعطيل و يا اوقات مقرر.
ماده 117 – مجازاتهاي اداري به قرار زير است:
الف – اخطار يا توبيخ كتبي بدون درج در پرونده.
ب – اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده.
ج – كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه.
د – انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال.
ه – تنزل يك تا سه مقام.
و – اخراج از خدمت وزارت امور خارجه.
ماده 118 – تخلفات و تقصيرات مذكور در ماده 116 مشمول مجازاتهاي زير خواهد بود:
تخلفات و تقصيرات مجازات تخلفات و تقصيرات
1 – غفلت و سهل‌انگاري در انجام وظيفه.
اخطار يا توبيخ كتبي بدون درج در پرونده يا اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه بر‌حسب اهميت مورد.
2 – تأخير در انجام وظيفه با سوء نيت.
كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال بر حسب اهميت مورد.
3 – اعمال غرض در امور اداري نسبت به همكاران يا ارباب رجوع.
كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال بر حسب اهميت مورد.
4 – عدم رعايت و يا تخلف از مقررات مصوب و آيين‌نامه‌هاي مربوط به وظايف و تكاليف و انضباط اداري.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال بر‌حسب اهميت مورد.
5 – تبعيض در اجراي قوانين و مقررات نسبت به همكاران و ارباب رجوع.
كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال بر حسب اهميت مورد.
6 – كسر آوردن وجوه و يا گذرنامه و اسناد سجلي و يا اوراق بهادار بدون سوء نيت و غفلت و تسامح در حفظ اموال و يا اسناد و يا وجوه دولتي و‌يا اوراق بهادار در صورتي كه عمل مشمول قانون مجازات عمومي نباشد و صرفاً تقصير و يا تخلف اداري تلقي شود.
علاوه بر جبران خسارت اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه‌ماه تا يك سال بر حسب اهميت مورد.
7 – تمرد از اجراي دستورات مقامات مافوق.
در صورتي كه اين تمرد مشمول ماده 54 قانون استخدام كشوري نباشد كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت‌از سه ماه تا يك سال يا تنزل يك تا سه مقام بر حسب اهميت مورد.
8 – اقدام به هر عملي كه به حيثيت كشور لطمه وارد سازد و يا برخلاف شرافت و شئون شغلي باشد.
انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال يا تنزل يك تا سه مقام يا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه بر حسب اهميت مورد.
9 – فاش كردن اسرار موضوع ماده 86 اين مقررات در صورتي كه افشاي آن جنبه كيفري نداشته باشد.
كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال يا تنزل يك تا سه مقام و يا اخراج از خدمت‌وزارت امور خارجه بر حسب اهميت مورد.
10 – دادن گواهي در غير مواردي كه قانون و مقررات آن را تكليف نموده است.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه بر حسب اهميت مورد.
11 – خودداري از تسليم گواهي مدارك به اشخاصي كه حق دريافت آن را دارند و يا تسليم گواهي به اشخاصي كه حق دريافت آن را ندارند.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه بر حسب اهميت مورد.
12 – دادن گواهي يا گزارش خلاف واقع در امور اداري مگر آنكه موضوع جنبه كيفري داشته باشد.
كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال يا تنزل يك تا سه مقام بر حسب اهميت مورد.
13 – ترك خدمت بدون عذر موجه.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال يا‌تنزل يك تا سه مقام و يا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه بر حسب اهميت مورد و در صورتي كه ترك خدمت دو ماه يا بيشتر باشد طبق ماده 65قانون استخدام كشوري رفتار خواهد شد.
14 – اعتياد به استعمال مواد مخدر از هر نوع.
انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال در صورتي كه در انقضاي مدت محكوميت به اعتياد خود ادامه دهد از خدمت وزارت امور خارجه اخراج‌خواهد شد.
15 – اهمال رؤساء در اجراي نظارت نسبت به اعمال و رفتار مرئوسان و ندادن گزارش در مورد تخلفات و تقصيرات آنان.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه يا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا يك سال بر‌حسب اهميت مورد.
16 – رفتار خارج از نزاكت و خلاف شئون اداري با همكاران و ارباب‌رجوع.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه بر حسب اهميت مورد.
17 – تعطيل خدمات اداري خارج از روزهاي تعطيل و يا اوقات مقرر.
اخطار يا توبيخ كتبي با درج در پرونده خدمت يا كسر تا يك سوم حقوق و مزايا از يك ماه تا شش ماه بر حسب اهميت مورد.
تبصره – وزير امور خارجه و معاونان و مديران كل مربوط و رؤساي مأموريتها مي‌توانند با ذكر دلائل مجازاتهاي بند الف و ب از ماده 117 را بدون‌ارجاع به دادگاه انتظامي در مورد مستخدمين اجرا نمايند.
ماده 119 – مدت مرور زمان در تخلفات و تقصيرات اداري دو سال است. هر گاه از تاريخ ارتكاب تخلف يا تقصير مدت دو سال بگذرد و دستور‌تعقيب از مقامات مربوط صادر نشود و يا از تاريخ صدور دستور تعقيب دو سال بگذرد و رأي دادگاه صادر نشود ديگر آن تخلف و تقصير قابل تعقيب‌نيست. در مواردي كه رسيدگي به تخلف يا تقصير منتسب به مستخدم منوط به تعيين تكليف وي در دادگاه‌هاي كيفري است از تاريخ توقيف رسيدگي در‌دادگاه انتظامي تا تعيين تكليف نهايي مستخدم در دادگاه‌هاي كيفري مرور زمان تخلف يا تقصير اداري متوقف مي‌گردد.
جبران خسارت ناشي از تخلف و تقصير مشمول مرور زمان مذكور در آيين دادرسي مدني خواهد بود.
ماده 120 – مجازات شريك يا شركاء در تقصير و تخلفات عين مجازات فاعل اصلي است و مجازات معاون بسته به درجه همراهي و كمك او با‌مرتكب به تشخيص دادگاه است.
ماده 121 – هر گاه مستخدم متهم به ارتكاب اعمالي شود كه مشمول قوانين كيفري و تقصيرات اداري توأماً باشد در صورتي كه به نظر دادگاه‌انتظامي تفكيك تقصير اداري از بزه عمومي مقدور باشد ضمن انجام دادرسي انتظامي پرونده امر به مراجع صلاحيتدار براي تعقيب كيفري فرستاده‌مي‌شود و در غير اين صورت تا صدور حكم نهايي از مراجع صلاحيتدار جزايي دادرسي متوقف مي‌گردد.
ماده 122 – حكم دادگاه‌هاي عمومي از حيث تشخيص بزهكاري يا بي‌گناهي مستخدم براي دادگاه انتظامي لازم‌الاتباع است و در موردي كه تعقيب‌امر در مراجع عمومي به جهتي از جهات متوقف گردد و دادگاه انتظامي نيز مستخدم را در اين مورد به انفصال موقت يا اخراج از خدمت وزارت امور‌خارجه محكوم نكرده باشد مدت تعليق جزء سابقه خدمت مستخدم محسوب و حقوق ايام تعليق به او پرداخت خواهد شد.
فصل دوم – شروع به تعقيب
ماده 123 – در موارد زير تحقيق امر و تعقيب كارمند شروع خواهد شد:
1 – وصول شكايت يا اعلام تخلف و يا تقصير كارمند از طرف اشخاص به وزارت امور خارجه.
2 – وصول گزارش از مقامات رسمي.
3 – گزارش رييس مربوط.
4 – دستور وزير.
ماده 124 – در هر يك از تقصيرات و تخلفات مذكور در ماده 116 وزير امور خارجه دستور تحقيق در اطراف موضوع را صادر مي‌نمايد.
و مأمور رسيدگي مكلف است ظرف ده روز چگونگي امر را ضمن اعلام نظر گزارش كند و در صورتي كه مقام ارجاع‌كننده تعقيب امر را لازم دانست‌پرونده را به دادستان انتظامي ارجاع مي‌كند.
در صورتي كه تحقيق در خارج از كشور انجام گيرد و يا تهيه مدارك لازم براي رسيدگي نياز به فرصت بيشتري داشته باشد بر مدت مقرر در اين ماده مدت‌لازم علاوه خواهد شد.
ماده 125 – در صورتي كه ضمن تعقيب كارمند معلوم شود كه كارمند يا كارمندان ديگري نيز در مظان اتهام مي‌باشند دادستان براي صدور دستور‌مقتضي موضوع را به وزير امور خارجه گزارش مي‌نمايد.
ماده 126 – در صورتي كه دادستان تعقيب متهم را لازم تشخيص ندهد ختم يا ادامه تعقيب منوط به تصميم مقام ارجاع‌كننده است.
ماده 127 – در موردي كه نظر دادستان بر لزوم جلب مستخدم متهم به دادرسي باشد و اين نظر مورد تأييد مقام ارجاع‌كننده قرار نگيرد تعقيب به امر‌مقام مذكور خاتمه مي‌يابد.
ماده 128 – در موردي كه نظر دادستان بر لزوم تعقيب كارمند مورد تأييد مقام ارجاع‌كننده قرار گيرد دادستان مكلف است ظرف پنج روز با تنظيم‌كيفرخواست پرونده امر را براي طرح در دادگاه انتظامي به كارگزيني ارسال دارد.
كارگزيني مكلف است ظرف يك هفته رونوشت كيفرخواست را به متهم ابلاغ كند.
ماده 129 – در كيفرخواست نكات زير بايد تصريح شود:
1 – نام و نام خانوادگي و محل خدمت متهم.
2 – متهم در كدام يك از حالات استخدامي موضوع ماده 124 – قانون استخدام كشوري قرار دارد.
3 – تعيين خطاي منتسب به مستخدم و تطبيق آن با يكي از عناوين مندرج در ماده 116 اين مقررات.
4 – دلايل و مدارك اتهام به تفصيل.
ماده 130 – متهم ظرف ده روز پس از دريافت كيفرخواست جواب كتبي و مداركي را كه در دفاع خود دارد به كارگزيني تسليم مي‌نمايد. متهم حق‌دارد به پرونده و اصل مدارك اتهام مراجعه كند.
ماده 131 – در صورتي كه متهم خارج از كشور باشد با نظر دادگاه علاوه بر ده روز مدت مناسبي كه حداكثر از سه ماه تجاوز نخواهد كرد به وي‌مهلت داده خواهد شد و اگر كارمندي تقاضاي مراجعه به پرونده را بنمايد دادگاه فتوكپي يا رونوشت مدارك مورد تقاضا را جهت متهم ارسال خواهد‌نمود.
ماده 132 – متهم مي‌تواند براي تكميل مدارك دفاعي از دادگاه تقاضاي مهلت نمايد و در اين مورد اتخاذ تصميم با دادگاه است.
ماده 133 – كارگزيني موظف است پس از وصول پاسخ متهم و يا انقضاء موعد يا مهلت مقرر پرونده را فوراً نزد رييس دادگاه صلاحيتدار ارسال دارد.
فصل سوم – سازمان و صلاحيت دادگاه انتظامي وزارت امور خارجه
ماده 134 – دادگاه انتظامي به دو درجه بدوي و تجديد نظر تقسيم مي‌شود.
ماده 135 – دادگاه بدوي داراي يك رييس و دو عضو و دادگاه تجديد نظر داراي يك رييس و چهار عضو و هر دو دادگاه به تعداد كافي داراي عضو‌علي‌البدل خواهند بود كه در غياب عضو اصلي به دعوت رييس دادگاه به جاي اعضاء اصلي انجام وظيفه مي‌نمايند.
ماده 136 – هر يك از دادگاه‌هاي بدوي و تجديد نظر يك دادستان خواهد داشت كه به حكم وزير امور خارجه منصوب خواهد شد.
ماده 137 – رييس دادگاه بدوي و اعضاء آن و دادستان كه از طرف وزير امور خارجه منصوب مي‌شوند بايد داراي دانشنامه ليسانس حقوق و حداقل‌ده سال سابقه خدمت در وزارت امور خارجه باشند و در هر حال نبايد سابقه محكوميت اداري داشته باشند.
رياست دادگاه تجديد نظر به موجب حكم وزير امور خارجه با يكي از معاونان وزارتخانه و يا با يكي از سفراء خواهد بود.
تبصره – مقام رييس دادگاه بايد بالاتر از مقام متهم يا حداقل مساوي با مقام او باشد در غير اين صورت وزير امور خارجه شخصي را كه داراي مقام‌بالاتر يا مساوي با مقام متهم باشد براي مورد خاص تعيين مي‌نمايد.
ماده 138 – در هر مورد كه رييس دادگاه بدوي نتواند در دادرسي شركت كند، عضو دادگاه كه در مقام بالاتري قرار دارد و در صورت تساوي مقام بين‌دو نفر يا بيشتر از اعضاء دادگاه آنكه سابقه خدمتش در آن مقام بيشتر است دادگاه را اداره خواهد كرد.
ماده 139 – هر گاه رؤسا و اعضاي دادگاه‌هاي بدوي و تجديد نظر انتظامي و دادستان‌ها بدون عذر موجه از اجراي وظايفي كه به موجب اين‌مقررات به آنان محول مي‌شود خودداري كنند يا در اجراي وظايف محول مرتكب خطايي شوند، طبق اين مقررات با آنان رفتار خواهد شد.
ماده 140 – اجراي امور دفتري دادگاه‌هاي انتظامي با اداره كارگزيني است.
فصل چهارم – چگونگي رسيدگي
ماده 141 – دادگاه به محض وصول كيفرخواست دادستان رسيدگي را شروع مي‌كند.
ماده 142 – در موارد زير رييس يا عضو دادگاه انتظامي بايد رأساً و يا به لحاظ ايراد دادستان يا متهم از رسيدگي امتناع كند:
1 – هر گاه رييس يا عضو دادگاه رييس مستقيم كارمند متهم باشد.
2 – هر گاه رييس يا عضو دادگاه در موضوع مطروح ذينفع باشد.
3 – هر گاه رييس يا عضو دادگاه خود يا همسرش با متهم قرابت نسبي يا سببي تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند.
4 – هر گاه رييس دادگاه يا متهم و يا اشخاصي كه قرابت نسبي يا سببي تا درجه دوم از طبقه سوم با متهم دارند.
محاكمه حقوقي يا جزايي داشته يا به طرفيت آنها محكوم شده باشد و از موقع اجراي حكم در امور حقوقي پنج سال و در امور جزايي مدتي را كه براي‌اعاده حيثيت مقرر است نگذشته باشد.
5 – هر گاه رييس يا عضو دادگاه سابقاً در موضوع اتهام رسماً اظهار عقيده كرده باشد.
ماده 143 – در تمام مواردي كه دادستان يا متهم درخواست رد رييس يا هر يك از اعضاي دادگاه انتظامي را بنمايد و دادگاه اين ايراد را قبول كند به‌جاي شخص مردود عضو علي‌البدل دعوت خواهد شد.
ماده 144- هر گاه رسيدگي به اتهام كارمند مستلزم جلب نظر كارشناس باشد دادگاه نظر كارشناس را اخذ مي‌نمايد.
ماده 145- هر گاه دادگاه انتظامي در پرونده اتهامي نقصي مشاهده كند مي‌تواند نقص مزبور را رأساً مرتفع نمايد يا پرونده را با ذكر موارد نقص جهت‌تكميل تحقيقات توسط كارگزيني نزد دادستان يا كارشناس ارسال دارد در اين صورت دادستان يا كارشناس ظرف مدتي كه دادگاه به اقتضاي مورد تعيين‌مي‌كند نقص را رفع و پرونده را اعاده مي‌دهد.
ماده 146 – هر گاه دادگاه انتظامي در ضمن رسيدگي به اتهام كارمند كشف كند كارمند مزبور مظنون به ارتكاب جنحه يا جنايتي نيز مي‌باشد مكلف‌است فوراً مراتب را به مراجع ذيصلاحيت اعلام نمايد.
ماده 147- دادگاه پس از تكميل رسيدگي با ملاحظه اسناد و مدارك مستند كيفرخواست و مدافعات متهم رسيدگي را ختم و به صدور رأي اقدام‌مي‌كند.
ماده 148 – صدور حكم اعزام به مأموريت رييس يا عضو دادگاه انتظامي حين يا پس از اختتام رسيدگي رافع تكليف رييس يا عضو مذكور به شركت‌در جلسات و صدور رأي نخواهد بود و رييس يا عضو مكلف است تا خاتمه رسيدگي و صدور رأي در مركز باشد مگر اينكه رسيدگي دادگاه به علت‌ارجاع امر به مراجع قضايي متوقف شده باشد كه در اين صورت رييس يا عضو دادگاه به محل مأموريت عزيمت مي‌نمايد و پس از اعلام نتيجه از طرف‌مراجع قضايي به جاي رييس يا عضوي كه به مأموريت رفته عضو علي‌البدل در دادگاه شركت مي‌نمايد.
ماده 149 – رأي دادگاه بايد مدلل و به اكثريت آراء صادر شده باشد.
ماده 150 – رييس دادگاه بايد رأي دادگاه را كه به امضاي كليه اعضاء رسيده و در صورت وجود اقليت حاوي نظر اقليت نيز باشد ظرف پنج روز براي‌اداره كارگزيني ارسال دارد.
ماده 151 – رأي دادگاه بدوي در موارد مجازاتهاي توبيخ بدون درج يا با درج در پرونده و كسر حقوق قطعي است و در موارد محكوميت به ساير‌مجازاتهاي مذكور در ماده 117 محكوم‌عليه مي‌تواند از آن تجديد نظر بخواهد و دادستان نيز مي‌تواند از رأي برائت در موارد مزبور تجديد نظر بخواهد.
ماده 152 – موعد درخواست تجديد نظر ده روز است كه مبدأ آن از تاريخ ابلاغ حكم بدوي به دادستان و كارمند خواهد بود.
ماده 153- درخواست تجديد نظر در دو نسخه تنظيم و به كارگزيني در قبال اخذ رسيد تسليم مي‌شود. كارگزيني درخواست را پس از وصول ثبت و‌نسخه‌اي از آن را در پرونده امر ضبط و نسخه ديگر را براي دادستان يا كارمند حسب مورد ارسال مي‌دارد.
ماده 154 – دادستان يا كارمند ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ درخواست تجديد نظر پاسخ كتبي به كارگزيني ارسال مي‌دارد.
ماده 155 – كارگزيني پس از وصول پاسخ دادستان يا كارمند و يا انقضاي موعد مقرر پرونده را به دادگاه تجديد نظر ارسال مي‌دارد و نيز نسخه‌اي از‌پاسخ دادستان يا كارمند را براي متقاضي تجديد نظر مي‌فرستد تا ظرف ده روز پاسخ خود را جهت دادگاه بفرستد و دادگاه تجديد نظر پس از وصول‌پاسخ مزبور و يا انقضاي مدت رسيدگي كرده و رأي خود را صادر خواهد نمود.
ماده 156 – مقررات اين فصل براي رسيدگي در مرحله تجديد نظر نيز جاري است.
ماده 157 – رأي دادگاه تجديد نظر قطعي است.
ماده 158 – احكام قطعي دادگاه‌هاي بدوي و رأي دادگاه تجديد نظر به محكوم‌عليه ابلاغ و اجرا مي‌شود و در صورتي كه كارمند محكوم در حالتي از‌حالات استخدامي مندرج در قانون استخدام كشوري باشد كه اجراي فوري حكم درباره وي ممكن نگردد حكم به مجرد حصول امكان اجرا خواهد شد.
ماده 159 – احكام غير قطعي دادگاه‌هاي بدوي از تاريخ انقضاي موعد مذكور در ماده 152 اين مقررات كه از آنها درخواست تجديد نظر نشده‌باشد قطعي است.
ماده 160 – كارگزيني مكلف است رأي دادگاه را به دادستان انتظامي و كارمند ابلاغ كند.
ماده 161 – در هر مورد كه كارمند به اخراج از خدمت در وزارت امور خارجه محكوم مي‌گردد وزارت امور خارجه مكلف است رونوشتي از رأي‌مذكور را پس از قطعيت به سازمان امور اداري و استخدامي كشور ارسال دارد.
مقررات تشكيلاتي، استخدامي، مالي و انضباطي وزارت امور خارجه مشتمل بر يك صد و شصت و يك ماده و پنجاه و پنج تبصره به استناد قانون امور تشكيلاتي و استخدامي وزارت امور خارجه پس از تصويب كميسيونهاي استخدام، دارايي و خارجه مجلس سنا در جلسات 25 و 29 ارديبهشت ماه1352 به ترتيب در جلسات پنجم و ششم و هفتم خرداد ماه يك هزار و سيصد و پنجاه و دو به تصويب كميسيونهاي امور استخدام و سازمانهاي اداري،دارايي و امور خارجه مجلس شوراي ملي رسيده است.
نايب رييس مجلس شوراي ملي – دكتر جواد سعيد
