موضوع ماده ۱۹۹، هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر است درصورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسوولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمه‌ای معادل ده درصد (۱۰٪) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو و نیم‌درصد (۵/۲٪) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تأخیر از سررسید پرداخت، خواهد بود.
موضوع ماده ۱۹۹ قانون مالیاتهای مستقیم
چنانچه مالیات توسط دریافت‌کننده وجوه پرداخت شود، دراین‌صورت جریمه دو و نیم درصد (۵/۲٪) موضوع این ماده تا تاریخ پرداخت مالیات توسط مودی مزبور از مکلفین به کسر و ایصال مالیات، مطالبه و وصول خواهد شد.
ماخذ و محاسبه جرایم مالیاتی قانون مالیات بر ارزش افزوده
دوم مرداد ماه سال ۱۳۸۹، معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور به مدیران VAT سراسر کشور درباره ماخذ و محاسبه جرایم مالیاتی قانون، بخشنامه‌ای ارسال کرد که جزییاتی را به صورت فهرست وارد در زیر مرور می‌کنیم و مودیان گرامی، بایستی به دقت، مفاد این بخشنامه را بررسی و در نظر داشته باشند. این بخشنامه، به منظور اتخاذ رویه ثابت در کلیه مراکز ۳۱ استان کشور درباره نحوه محاسبه جرایم VAT بر اساس ماده ۲۲ و ۲۳ قانون که در بالا به آن اشاره شد می‌باشد:
ماخذ محاسبه جرایم مربوط به ماده بیست و دوم قانون، مالیات و عوارض متعلقه به عرضه کالا یا خدمات طی دوره، قبل از کسر مالیات و هم چنین عوارض پرداختی برای دریافت کالا یا خدمات در همان دوره می‌باشد.
ماخد محاسبه جرایم مربوط به ماده بیست و سوم قانون، مالیات و عوارض متعلق به دوره پس از کسر کالیات و عوارض پرداختی و قابل کسر بوده که به میزان ۲ درصد در ماه، نسبت به مالیات و عوارض پرداخت نشده می‌باشد. برای این دسته از مودیان، محاسبه بر اساس مدت تاخیر خواهد بود.
اگر مدت تاخیر مشمولان جریمه موضوع ماده بیست و سوم قانون، کم‌تر از ۱ ماه باشد، به همان تعداد روزهای تاخیر، جریمه محاسبه و مطالبه می‌شود.
اگر مودی مشمول قانون VAT، در مهلت مقرر در بند ۱ ماده ۲۲ قانون، ثبت نام نکند، مطالبه جریمه‌عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، تا تاریخ ثبت نام در سامانه ارزش افزوده، منتفی است. برای این دسته از مودیان حقیقی یا حقوقی گرامی، مطالبه جریمه‌عدم تسلیم اظهارنامه، از تاریخ ثبت نام در سامانه یا شناسایی حسب مورد، انجام می‌شود.
طبق این بخشنامه که اوایل مرداد ۹۸ منتشر شد، مطالبه همزمان جریمه بند یک و پنج ماده بیست و دوم قانون VAT در یک بازه زمانی خاص، موضوعیت نداشته و منتفی اعلام می‌شود. یعنی جریمه ۷۵ درضصد و ۵۰ درصد، منتفی است.
اگر مودی، صورت حساب صادر نکند و مشمول بند ۲ ماده بیست و دوم قانون VAT باشد، یک برابر مالیات مالیات و عوارض متعلق، جریمه محاسبه و از مودی مطالبه خواهد شد. لذا، جرایم مربوط به بندهای ۳ و ۴ آن ماده که مربوط به امتناع مودی از درج صحیح قیمت روی صورتحساب فروش کالا و خدمات و هم چنین امتناع از صدور صورتحساب طبق نمونه اعلام شده است، موضوعیت نخواهد داشت.
منظور از مهلت مقرر برای ثبت نام مودیان در سامانه مالیات بر ارزش افزوده، پایان انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده اولین دوره مالیاتی است که مودی، مشمول ثبت نام و اجرای قانون می‌شود. اگر مودی در مهلت قانونی ثبت نام نکنید، جریمه‌عدم ثبت نام، از تاریخ اولین دوره شمول اجرای قانون تا تاریخ ثبت نام مودی، قابل محاسبه بوده و از مودی مشمول، مطالبه می‌شود.
اگر موردی در صورت حساب‌های صادره، میزان مالیات و عوارض متعلق که در فهرست اقلام اطلاعاتی صورت حساب بر اساس نمونه اعلامی سازمان می‌باشد، اعلام نکنید، مشمول جریمه‌ای معادل ۲۵ درصد مالیات و عوارض متعلق به موضوع بند ۴ ماده بیست و دوم یعنی همان جریمه بیست و پنج درصد می‌شود.
تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی و سر رسید پرداخت مالیات و عوارض دوره مزبور، مبدا محاسبه جریمه تاخیر موضوع ماده بیست و سوم قانون و تعلق جریمه‌ای معادل ۲ درصد در ماه می‌شود.
تاریخ تکمیل و صدور اسناد تنظیمی شامل بیع قطعی و صلح و هبه و. . در دفاتر اسناد رسمی، مبدا احتساب جریمه موضوع بند الف ماده ۴۲ قانون درباره مالیات نقل و انتقال خودرو است. نسبت به مدت تاخیر در پرداخت مالیات متعلق، ماهانه ۲ درصد جریمه، محاسبه و مطالبه خواهد شد. این جریمه، قابل بخشودگی و معافیت نیست.
جریمه‌عدم ارائه دفاتر طبق ماده بیست ودوم، معادل بیست و پنج درصد مالیات متعلق و جریمه‌عدم ارائه اسناد و مدارک معادل بیست پنج درصد مالیات متعلق است. اگر مودی از ارائه دفاتر و اسناد و مدارک، امتناع کند، مشمول پرداخت جریمه‌ای معادل پنجاه درصد مالیات متعلق می‌شود.
توجه داشته باشید که اگر مشمول قانون VAT بوده و صورتحساب ارائه نکنید، عدم ارائه صورت حساب، در حکم‌عدم صدور صورت حساب خواهد بود. اما اگر مودی، از ارائه صورت حساب، امتناع کند اما دفاتر و دیگر اسناد و مدارک درخواستی ممیزان مالیاتی را ارائه کند، صرفا جریمه بند ۲ ماده بیست و دوم قانون VAT، کفایت می‌کند و جریمه بند ۶، وصول نخواهد شد.
