احتساب اضافه كار و کمک هزینه‌ مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب در پاداش پايان خدمت

احتساب فوق العاده اضافه كار و کمک هزینه‌های مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب در پاداش پايان خدمت (رأي شماره‌هاي 778 الي 838 مورخ 07/11/1392 ديوان عدالت اداري)

تاریخ: 07 بهمن 1392

کلاسه پرونده: 89/151، 107، 123، 112-90/684، 1340، 1152،1264، 1145، 587، 1337، 1211، 886، 413، 1261، 902، 585، 1268، 1285، 1284، 451، 242، 312، 362، 1384، 683، 424، 578، 1212، 11، 1265، 413، 1267- 91/442، 21، 301، 761، 268، 24، 291، 194، 20، 4، 295، 293، 492، 23، 22، 218، 18، 19، 658-92/253، 304، 1109، 1107، 1108، 1106 هـ/14، 558، 2578، 261، 260، 2789، 23، 1240، 2176، 104، 153، 428، 969، 968، 506، 143، 2886، 1871، 1700، 12319، 819، 29شماره دادنامه: 778-838

موضوع رأی: اعلام تعارض بین آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

شاکی: 1- شرکتهای ارتباطات زیر ساخت، مخابرات استان تهران، خدمات حمایتی کشاورزی، دخانیات ایران 2- سازمان انرژی اتمی 3- کانون بازنشستگان مخابرات شعبه ساری 4- جمعی از کارکنان شرکت مخابرات ایران 5- آقایان اسداله طباطبایی، حسین جان فضل، اکبر محمدی، بهمن سلامی، علیرضا قنادی، رامین مرادی، سعدی ملکی، بیژن اسکویی، پیروز راهبریان، حسین علی صفرپور، عبداله مصلحی، مسعود شعاری، محمدرضا مرادیون، سعید بیژه کار، غلامحسین آب باریکی، ذبیح اله رحمانی، شاعلی خدمتی، فرهاد فلاح، علیرضا قندالی، منوچهر رستمی، عزیزاله مقدم، محسن جلال افتتاحی، محمدشهر آیینی، محمدصدیق رنجکش، علی انواری، حبیب اله آقاحسینی، شعبان درزی، حمیدرضا حصارکی، سیدجلال جزایری، ابوالفضل جهانگیری، غلامعلی توانایی، عباس کهکشانی، جعفر کرباسی نژاد، غلامرضا راشته، ابوالفضل دانشپور، ابوالفضل خانلاربیک، داود فقیهی، فرج اله مرادی، حاجی محمد مرادی، علیرضا احمدی راد، محمدحسین شرفی، محمدعلی عسگری، اسداله عسگری، عبداله کشوری، اصغر مقامی نژاد، امیرعباس فرخی پور، علی هادی پور، پرویز اکبری، علی ابوالحسن، سیداسداله میروهابی، مرتضی رنجش، بیژن علی محمدی، تیمور زارع، ناصر امیررحمت، رضا ساجدی، مجتبی پویان، شعبان اسماعیلیان، سعید رشدی، کاظم گردان، حسین شهسواری، سعید علی بابایی، باقر اکبریان، علی اصغر ابیضی نژاد، یونس نجارلو، حسن صمدپور، پرویز ابراهیمی فر، جعفر موسیوند، سلام اله نوری، ایرج خسروی، ابراهیم جبار، عبداله شیرزاد، امیر هوشنگ میرعشقی، منوچهر سردشتی، زیداله محمدی، احمدرضا عسگری، جعفر زاویه، سیروس گل مریمی، محمود ممدوحی، محمدرضا معماریان، علی اصغر برخوردار، لطف اله سلیمانیان، حیدر طوبی، کیامرث صفاتی، شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور، محمود امیرسرداری، اسداله سعیدی، اکبر ضیغمی، یداله ابراهیمی، امیرعباس فرخی پور، احمد وثوقی، رحمان محبوبی، خداقلی مدبر، احمدرضا گل پور، سیدحسین سعادتمند، محمدابراهیم خدابخشی، علی اصغر قربانپور، احمد محمدحسن زاده محمودی، خانمها: مریم امیرمظاهری، فاطمه ایزدی، گیلان تیغ نورد، صدیقه مشکی، طاهره محمدی، شمسی گل محمدی، زهرا خواجوی، فخرالسادات میررضایی، معصومه آقاپور، عارفه فرهودی، معصومه رضایی یزدی، معصومه شمس اسفند آباد

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

گردش کار:

الف: شعب 12، 11، 10، 9، 7 و 2 تشخیص دیوان عدالت اداری در آراء صادر شده با استدلالات ذیل حکم به وارد دانستن شکایت و احتساب فوق العاده اضافه کار در پاداش پایان خدمت صادر کرده اند:

1- برابر ماده 59 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، کسانی که قبل از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری از فوق العاده اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است، متناسب با مبلغ کسر شده در پاداش پایان خدمت وحقوق بازنشستگی آنان محاسبه می شود.

2- برابر ماده 7 قانون اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی بانوان شاغل، خانواده ها و سایر کارکنان مصوب 1379 ملاک محاسبه وپرداخت پاداش پایان خدمت کارکنان دولت یک ماه آخرین حقوق و فوق العاده های دریافتی مشمول کسور بازنشستگی است.

3- به موجب ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری، پاداش پایان خدمت بر مبنای آخرین حقوق ومزایای مستمر محاسبه و پرداخت می شود و از آنجا که در ماده 106 قانون مرقوم فوق العاده اضافه کار غیر مستمر تلقی نگردیده و حق بیمه از آن کسر شده قابل احتساب در پاداش پایان خدمت است.

4- به استناد آراء وحدت رویه 658 و 657- 15/10/1387 و 543- 29/7/1386 و دادنامه 478 الی 500- 27/9/1384 فوق العاده اضافه کار قابل محاسبه و احتساب در پاداش پایان خدمت می باشد.

شماره آراء به قرار زیر است:

ب: شعب 27، 24، 22، 12، 11، 10 و 9 دیوان عدالت اداری در خصوص موضوع خواسته محاسبه فوق العاده اضافه کار در پاداش پایان خدمت در آراء صادر شده با استدلالات ذیل حکم به رد شکایت و عدم قابلیت احتساب فوق العاده اضافه کار در پاداش پایان خدمت صادر کرده اند:

1- شکات شاغل در شرکت ارتباطات زیر ساخت و مشمول قانون کار بوده و رسیدگی به دعاوی افراد مشمول قانون کار خارج از حدود صلاحیت دیوان عدالت اداری است.

2- شکات پس از تاریخ 1/1/1388 و اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری بازنشسته شده اند.

3- بر اساس بند 9 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری، پرداخت اضافه کار منوط به انجام خدمات خارج از وقت اداری توسط کارمند بوده و فی نفسه حالت استمرار ندارد و شکات نیز دلیلی بر این امر ارائه نکرده اند و موضوع خارج از شمول مفاد رأی وحدت رویه شماره 658-657- 15/10/1387 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است.

4- بر اساس مفاد ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری به کارمندان بازنشسته مشمول این قانون پاداش پایان خدمت به ازای هر سال یک حقوق و مزایای مستمر پرداخت می شود و مطابق تبصره ماده 76 این قانون فوق العاده های بندهای 5، 3 و 2 ماده 68 مستمر تلقی شده و شامل اضافه کار نمی باشد.

5- رأی وحدت رویه 657- 658- 15/10/1387 هیأت عمومی بر اساس قوانین ومقررات زمان خود صادر شده است و در زمان قانون مدیریت خدمات کشوری قابل استناد نخواهد بود.

6- نامه شماره 127334/10/201-21/7/1388 معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور.

آراء صادر شده به رد شکایت به شرح ذیل می باشند:

ج: شعب 27، 26، 25، 24، 12، 11، 10 و 9 دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته احتساب کمک هزینه‌های مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب در پاداش پایان خدمت به استدلالات ذیل حکم به ورود شکایات صادر کرده اند:

1- با توجه به مفاد ماده 106 قانون مدیریت خدمات کشوری و قانون الحاق یک تبصره به آن و ماده 7 قانون اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی بانوان شاغل خانواده و سایرکارکنان مصوب سال 1379 و دادنامه 478 الی 500- 27/9/1384 و کسر حق بیمه از فوق العاده های مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب شکایات شاکیان موجه است.

2- با توجه به کسر حق بیمه از فوق العاده کمک هزینه مسکن و مستمر بودن آن مفاد ماده 36 قانون تأمین اجتماعی رافع مسؤولیت سازمان تأمین اجتماعی نمی باشد.

آراء صادر شده به ورود شکایت به قرار ذیل می باشد:

د: شعب 27، 24، 22، 12، 11 و 4 دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته احتساب کمک هزینه مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب در پاداش پایان خدمت با استدلالات ذیل حکم به رد شکایت و عدم قابلیت محاسبه کمک هزینه های مذکور در پاداش پایان خدمت صادر فرموده اند:

1- بر اساس مواد 39 و 40 قانون استخدام کشوری کمک هزینه های مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب به عنوان فوق العاده شغل تلقی نمی گردد بلکه برای میزان هزینه های تحمیل شده به مستخدم دولت پیش بینی شده اند و جزء هزینه های مستمر موضوع ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری نمی باشند.

2- مطابق تبصره ذیل ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری فوق العاده های مذکور در بندهای 5 و 52 ماده 68 آن قانون مستمر می باشند و فوق العاده های مسکن و ناهار و ایاب و ذهاب جزء آنها محسوب نمی شود و حق بیمه نیز از آنها کسر نشده است.

3- شرکت مخابرات استان تهران شخصیت حقوقی غیر دولتی است.

4- مستفاد از بند 9 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 59 قانون برنامه پنجم توسعه فوق العاده های مسکن و ناهار و ایاب و ذهاب حالت استمرار ندارند.

5- نامه شماره 127334-10/210- 21/7/1388 معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آينده به صدور رأی مبادرت می‎کند.

رأی هيأت عمومي

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً:

الف- با توجه به این که در رأی وحدت رویه شماره 658-657- 15/10/1387 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، احتساب اضافه کار در پرداخت پاداش پایان خدمت در فرض استمرار پرداخت اضافه کار و کسر کسور بازنشستگی، مورد حکم قرار گرفته است، آراء شعب دیوان عدالت اداری که قبل از 1/1/1388 در راستای رأی وحدت رویه فوق الذکر و ماده 7 قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی، بانوان شاغل، خانواده ها و سایر کارکنان مصوب سال 1379، بر وارد دانستن شکایت و احتساب فوق العاده اضافه کار در پرداخت پاداش پایان خدمت صادر شده است، صحیح و موافق تشخیص داده می شود.

ب- با توجه به این که به موجب ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده است به کارمندان مشمول این قانون که بازنشسته می شوند به ازای هر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا سی سال) به اضافهوجوه مربوط به مرخصی های ذخیره شده پرداخت خواهد شد و مطابق تبصره ذیل ماده 76 قانون یاد شده، فوق‌العاده‌های مذکور در بندهای 5، 3 و 2 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری،فوق العاده مستمر تلقی می شوند و بندهای اخیرالذکر ناظر بر فوق العاده اضافه کار نمی باشد، بنابراین کسانی که در فاصله زمانی 1/1/1388 لغایت 1/1/1390 بازنشسته شده اند و پیش از تصویب ماده 59 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1390، شعب دیوان عدالت اداری در بازه زمانی 1/1/1388 لغایت 1/1/1390 در خصوص دادخواست آنها به خواسته احتساب اضافه کار در پرداخت پاداش پایان خدمت، حکم به رد شکایت صادر کرده اند، این آراء صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود.

ج- با توجه به این که در ماده 59 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1390 مقرر شده است که « … کسانی که تا قبل از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری 1/1/1388 از فوق العاده اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است، متناسب با مبلغ کسر شده در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان محاسبه می گردد…» بنابراین کسانی که بعد از 1/1/1388 بازنشسته شده اند و شعب دیوان عدالت اداری بعد از 1/1/1390 در رابطه با دادخواهی آنان مبنی بر الزام به احتساب اضافه کار در پاداش پایان خدمت با لحاظ شرایط و حکم مقرر در ماده 59 قانون یاد شده حکم بر وارد دانستن شکایت صادر کرده اند صحیح و موافق مقررات می باشد.

د- نظر به این که به موجب ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386، پاداش پایان خدمت به ازای هر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا 30 سال) به اضافه وجوه مربوط به مرخصی‌های ذخیره شده تعیین شده است و به موجب تبصره ذیل ماده 76 قانون یاد شده فوق‌العاده موضوع بندهای 5، 3 و 2 ماده 68 قانون مذکور، فوق العاده مستمر اعلام شده و هیچ یک از این بندها ناظر بر هزینه مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب نیست، بنابراین احتساب کمک هزینه مسکن، ناهار و ایاب و ذهاب در پرداخت پاداش پایان خدمت وجاهت قانونی ندارد و آراء شعب دیوان عدالت اداری که به رد شکایت صادر شده در حدی که مبین این معنی است، صحیح و موافق مقررات است.

این رأی با استناد به بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری