تغییر رفاه خانوارهای شهری کشور؛ یزدی ها در صدر، خانورهای ایلامی و کرمانی در قعر
به گزارش دیدهبان اقتصادی بر اساس اطلاعات مرکز آمار، خانوارهای شهری تهران با میانگین درآمد سالانه حدود ۱۶۰ میلیون تومانی بیشترین درآمد را میان خانوارهای شهری کشور داشتند. خانورهای شهری استان البرز با ۱۳۳، استان مازندران با ۱۲۵ و استان یزد ۱۲۱ میلیون تومان پس از تهران بالاترین درآمد را میان خانوارهای شهری کشور داشتند. در نقطه مقابل خانوارهای شهری استان کرمان با ۷۱ میلیون تومان، پایین ترین درآمد را میان خانوارهای کشور ثبت کردند. خانوارهای شهری استان سمنان و اردبیل با ۷۳ و کرمانشاه با ۷۴ میلیون تومان پس از استان کرمان، کمترین درآمد را میان خانوارهای کشور در سال گذشته تجربه کردند.
همچنین مقایسه درآمد خانوارهای شهری کشور در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نشان میدهد که استان یزد با افزایش ۷۳ درصدی درآمد سالیانه، بیشترین افزایش درآمد را داشته اند. استان آذربایجان شرقی با ۷۰، مرکزی با ۶۷ و اصفهان با ۶۵ درصد افزایش درآمد سالیانه، در رتبه های بعدی رشد درآمد سالیانه خانورهای شهری کشور قرار دارند. در نقطه مقابل، خانوارهای استان ایلام با حدود ۳۷ درصد افزایش درآمد سالیانه، از این حیث کمترین میزان را میان خانورهای شهری کشور تجربه کردند. سمنان با ۳۸، کرمان با ۳۹ و همدان با ۴۰ درصد در رتبه های بعدی کمترین افزایش درآمد سالیانه قرار دارند.
اما مقایسه این اعداد به تنهایی نمی تواند تصویر درستی از تغییر شرایط درآمدی و رفاهی خانوارهای کشور در سال گذشته ارائه دهد؛ چرا که این اعداد اسمی هستند. بنابراین برای آنکه بتوان تصویر دقیق تری از تغییرات درآمدی خانوارهای کشور بدست آورد، بهتر است اثر تورم در آنها دیده شود. بر اساس اطلاعات مرکز آمار، تورم سالانه خانوارهای شهری کشور در سال گذشته برابر با ۴۰ درصد بوده است؛ خانوارهای شهری استان کهگیلویه و بویراحمد با ۴۷ درصد بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ۳۷ درصد،کمترین تورم سالانه را تجربه کردند.
با در نظر گرفتن اثر تورمی، درآمد سالیانه حقیقی خانوارهای کل کشور افزایش حدود ۱۱ درصدی را نشان میدهد؛ به بیان دیگر درآمد کل خانورهای شهری به طور میانگین ۱۱ درصد بیش از تورم افزایش یافته است. استان یزد با افزایش حدود ۳۱ درصدی درآمد حقیقی، بیشترین میزان را میان خانوارهای کشور داشته است؛ استان آذربایجان شرقی با ۲۷، سیستان و بلوچستان با ۲۶ و استان مرکزی با ۲۵ درصد در رتبههای بعدی افزایش درآمد حقیقی سالیانه خانوارهای شهری قرار داشتند. در نقطه مقابل، درآمد حقیقی خانوارهای استان ایلام کاهش بیش از ۹ درصدی را نشان می دهد. کرمانیها با کاهش حدود ۳ درصدی و خانوارهای شهری استان لرستان هم با کاهش بیش از ۲ درصدی درآمد حقیقی سالیانه روبرو بودند.
معیار دیگری که می تواند تصویری از تغییر رفاه خانوارهای کشور ارائه دهد؛ تغییر نسبت هزینه به درآمد است. این نسبت بیانگر این است که هزینه تهیه یک سبد مشخص چند درصد از درآمد خانوارها خواهد بود. افزایش این نسبت به معنای این است که هزینه خانوارها با سرعت بیش تری نسبت به درآمد افزایش یافته است که می تواند ملاکی برای کاهش رفاه در نظر گرفته شود. در سال ۱۴۰۰ نسبت هزینه به درآمد سالیانه خانوارهای شهری برابر با ۸۲ درصد بوده که نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش یک واحد درصدی را نشان میدهد. استان یزد با کاهش ۸ واحد درصدی نسبت هزینه به درآمد، بیشترین میزان کاهش را میان خانوارهای شهری داشته اند. خانوارهای استان همدان و خوزستان با کاهش ۷ واحد درصدی و استان لرستان با کاهش ۵ درصدی در رتبه های بعدی قرار داشتند. در نقطه مقابل نسبت هزینه به درآمد خانورهای شهری استان آذربایجان غربی افزایش ۱۵ واحدی درصدی را نشان میدهد که بالاترین میزان میان استانهای کشور محسوب میشود. استان اردبیل با ۱۲، فارس و گلستان با ۶ واحد درصدی رتبه های بعدی افزایش نسبت هزینه به درآمد را میان خانوارهای کشور داشته اند.
بنابراین به نظر می رسد که خانوارهای استان یزد بیشترین افزایش رفاه را از بعد هزینه و درآمد داشتند؛ در نقطه مقابل بیشترین آسیب از فضای تورمی کشور به خانوارهای ایلامی و کرمانی وارد شده است.